100 Lira'ya pazarda ne alınır?
Pazarda fiyatlar cep yakıyor. Bir pazar alışverişi için en iyi ihtimalle 100 TL ayırabildiğini söyleyen vatandaş, bundan 30 yıl önce bu paraya 1 dönüm arazi alınabildiğini ifade ediyor.
Asgari ücret tartışmalarının sürdüğü bu günlerde, temel gıda maddelerinin fiyatlarından yakınan vatandaş, daha ucuz olsun diye alışverişini market yerine pazarlardan yapıyor.
ESNAF: VATANDAŞ EN FAZLA 100 LİRA HARCIYOR
Pandemi nedeniyle pazarda durgunluk olduğunu söyleyen esnaf, fiyatlarının marketlerden daha ucuz olduğunu ifade ediyor. Esnafa göre bir kişi pazar alışverişi için ortalama 80 TL civarında para ayırıyor. Eğer, meyve ve sebzesinin tam almak istese, bu fiyat 100 TL 'yi buluyor.
100 TL 'YE 14 KALEM ÜRÜN...
Anadolu Haber gazetesi olarak Sahabiye Mahallesi 'nde kurulan Perşembe Pazarı 'nda fiyat araştırması yaptık. Esnafın söylediği üzere yanımıza 100 TL aldık. 100 TL 'ye alabildiğimiz 14 kalem ürün ve fiyatları şu şekilde:
1 bir koli yumurta 25 TL, 1 kilo havuç 2 buçuk TL, 2 adet küçük boy karnıbahar 10 TL, 1 adet orta boy brokoli 7 TL, 2 sap pırasa 8 TL, 4 limon 4.5 TL, 1 bağ maydanoz 1.5 TL, 1 bağ tere 1.5 TL, 1 bağ ıspanak 8 TL, 1 adet marul 5 TL, 3 kilo elma 10 TL, 4 adet Bağdat hurması 5 TL, 2 adet kivi 3 TL, 2 kilo mandalina 9 TL.
'PARANIN DEĞERİ KALMADI'
Yaşları 50 ile 60 arasında değişen vatandaşlara da, gençlik dönemlerinde bugünkü 100 TL ile neler alabildiklerini sorduk. Bazısının 1 dönüm arazi, bazısının da ev eşyası alabildiğini belirten vatandaşlar, paranın değerinin kalmadığını dile getirdi.
'GENÇLİĞİMDE BU PARAYA NELER ALIRDIK, NELER...'
'Çiftçiye göre bilemiyorum ama bizim bütçemize göre pahalı. Çünkü onların da bir sürü emeği var. 60-70 TL harcıyorum ama her şeyi de alamıyorum. 60 yaşındayım benim gençliğimde bu paraya neler, neler alırdık...'
'EV EŞYASI BİLE ALIRDIK'
'Pazarda fiyatlar mevsimine göre normal görünüyor. Pazara çıktığımda ortalama 100-150 TL civarında harcama yaparım. 57 yaşındayım, gençliğimde bu parayla ev eşyası bile alırdık. Anlayacağınız para pul değil, kül oldu. Pul olsa yine görünürdü.'
'100 LİRA SERVETTİ'
'İhtiyaca göre değişiyor pazar harcamam ama 60-70 TL civarında harcıyorum. 51 yaşındayım. Gençken babamdan Pervane Yazısı diye bir yer vardı, orada tarlanın 1 Lira olduğunu duyardım. Oradan hesabınızı yapın. 100 Lira bir servetti o zamanlar. 100 Lira dediğinizde 1 dönüm yani 1000 metrekare bir yer alınıyordu.'
ÖNCEDEN BUNLARI ALABİLİYORDUK...
Satın alma gücünü belirleyen çok fazla sayıda faktör olsa da, Türkiye 'de asgari ücretli bir işçinin yıllara göre alabildiği çeyrek altın ve adet bazında yumurta fiyatları, alım gücüyle ilgili bazı ipuçları veriyor. 34, 21 ve 18 yıl önce, bir işçinin aldığı asgari ücretle kaç adet çeyrek altın ve yumurta alabildiğini derlediğimizde şöyle bir tablo karşımıza çıkıyor...
1986 'da asgari ücretle çalışan bir işçi 1.8 çeyrek altın ve 828 adet yumurta,
1999 'da asgari ücretle çalışan bir işçi 9 adet çeyrek altın ve 2 bin 12 adet yumurta,
2002 'de asgari ücretle çalışan bir işçi 7 adet çeyrek altın ve 2 bin 947 adet yumurta alabiliyordu.
Bugünün şartlarında asgari ücretle çalışan bir işçi, 3 adet çeyrek altın ve 2 bin 800 adet yumurta satın alabiliyor.
Selma Kara - Muhammed Kösedağ