1 Mayıs Neden Kutlanıyor?

1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü. Dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilirken bir çoğumuz 1 Mayıs'ın tarihçesini bilmiyoruz. Bizde Anadolu Haber olarak sizler için 1 Mayıs'ın tarihçesini araştırdık…

İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş duvar ustaları ve inşaat işçileri yoğun çalışma süresinin günlük 8 saate düşürülmesi talebinde bulunarak iş bıraktı. İşçiler, taleplerini dile getirmek için 21 Nisan'da 1856'da Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar yürüdü.

Avustralya'nın ardından ABD'deki işçiler de işverenlerden 1884'te çalışma saatlerinin azaltılması talebinde bulundu. ABD'de günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için başlatılan mücadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel bir nitelik kazandı.Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatının 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı.

ABD'li sendikacıların önerisi üzerine o gün ‘1 Mayıs' olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında ‘Emek Bayramı', ‘İşçi Bayramı' ve ‘1 Mayıs Bayramı' gibi adlarla kutlanmaya başlandı.

Türkiye'de 1 mayıs kutlamaları nasıl başladı?

Osmanlı Devleti döneminde işçi örgütlenmesinin en gelişmiş olduğu yer Selanik'ti ve 1911 yılında burada tütün, liman ve pamuk işçileri, 1 Mayıs gösterisi düzenleyerek bu günü kutladılar. 1912 yılında İstanbul'da ilk defa 1 Mayıs kutlaması gerçekleşti. 1923 yılında 1 Mayıs günü yasal olarak ‘İşçi Bayramı' ilan edildi.

İlk resmi kutlama 1923'te oldu

Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlandı. İstanbul'daki ilk kutlama ise 1912 yılında yapıldı.Osmanlı'nın ardından, Cumhuriyet döneminde Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi çerçevesinde 1 Mayıs 1922'de Ankara'da İşçi Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923 yılında oldu.

Yıllar sonra Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programında, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında meydandakilere ateş açılması sonucu 37 kişi yaşamını yitirirdi, yüzlerce kişi yaralandı. Bu olay da gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlanması yasaklandı.1 Mayıs, yıllar sonra 2009'da ‘Emek ve Dayanışma Günü' adıyla tekrar resmi tatil ilan edilerek, coşkuyla kutlanmaya başlandı.

ABD 1 Mayıs'ı kabul etmiyor

ABD ise olayın üzerinden 136 yıl geçse de 1 Mayıs'ı İşçi Bayramı olarak kabul etmedi.Ülkede ‘Emek Günü', 1 Mayıs yerine eylülün ilk pazartesi günü kutlanıyor; genelde tatil ve eğlence günü olarak değerlendiriliyor.