Bilim Merkezi ile çocuklar ve yetişkinler bilime dokunacak, bilimi sevecek
Dünyanın gelişmiş ülkelerinde sıklıkla rastlanan ve ilgi duyulan 'Bilim Merkezleri' nden Türkiye'de birkaç tane bulunuyor.
Mayıs ayı sonu itibariyle Kayseri'de de açılacak olan ve bilime dair en son teknolojik ürünlerin, cihazların bulunacağı Harikalar Diyarı yanında yer alan 'Bilim Merkezi' hakkında Büyükşehir Belediyesi Etüd ve Projeler Daire Başkanı Hamdi Elcuman'dan bilgiler aldık. Yaptığımız söyleşide, Kayseri'nin Bilim Merkezi'nde 3 yaşından 70 yaşına kadar herkesin ilgisini çekecek donanımın ve bilginin bulunacağını ifade eden Etüd ve Projeler Daire Başkanı Elcuman, 'Bilim Merkezi ile çocuklar ve yetişkinler bilime dokunacak, bilimi sevecek' şeklinde konuştu.
BİLİM MERKEZİ NEDİR, NE TÜR FAALİYETLER YAPILIR BURALARDA?
Bilim Merkezi, 3 yaşından 70 yaşına kadar, aslında her yaştaki insana diyelim bilimi anlatmak, tanıtmak, ilgi uyandırmak ve sevdirmek amacıyla içerisinde bilime dair bilginin, görsel ve diğer duyulara hitap eden her türlü materyalin, cihazın bulunduğu yerlerdir. Bir yerde okul gibidir, diğer taraftan bir eğlence merkezi gibidir, müze gibidir yani sıkıcı olmayan ve insanların hoşça vakit geçireceği, nitelikli bir şekilde bilgiler edineceği, bilimi tanıyacağı cazip bir ortamdır. Başta Amerika ve gelişmiş Avrupa ülkelerinde uygulanmaya başlayan bu merkezler Türkiye'de de yaygınlık göstermeye başlamıştır. Son teknolojik materyallerin bulunacağı ve eşsiz olan cihazların da yer alacağı bilim merkezlerinden olan Kayseri'de halkımızın ilgi odağı olacaktır diye düşünüyorum. Burada bilimsel deneyler, gösteriler yapılabilecekken, bilimin ilginç yönleri de tanıtılacak. Bilim sevdirilecek. Bilimsel olayların nasıl gerçekleştiği, neyin nasıl yapılacağının bilgisi görsel anlatımlarla ve somut bir şekilde ziyaretçilere sunulacak. Buraya gelen öğrencilerimiz, çocuklarımız, yetişkinlerimiz denenebilir şeyleri gerçekleştirecek, tecrübe edinebilecekler.
BİLİM MERKEZİ NE ZAMAN AÇILACAK VE İÇERİSİNDE NELER OLACAK?
Bilim Merkezi'ni önümüzdeki mayıs ayının sonu itibariyle açmayı planlıyoruz. Kalıcı sergi alanı, geçici sergi alanımız, tasarım atölyemiz, 3 tane laboratuarımız, kocaman bir fuayemiz, kütüphane, ofisler, planeteryum, büyük bir bahçemiz aynı zamanda dış sergi alanımız ve aynı zamanda kafeteryamız, yemek içmek için de alanlarımız olacak. Burası kısmen bir yaşam alanı olacak, ziyaretçilerimiz buraya geldiği zaman keyifli ve nitelikli zaman geçirecek. Deney yapılabilecek bölümlerimiz var. Buraya gelen öğrencilerimiz, çocuklarımız, yetişkinlerimiz denenebilir şeyleri gerçekleştirecek, tecrübe edinebilecekler.
TÜRKİYE'DE KAÇ TANE BİLİM MERKEZİ VAR, KAYSERİ'DE KURULACAK OLAN BİLİM MERKEZİNİN AYRICALIĞI VAR MI?
Türkiye'de bir kaç tane bilim merkezi var ama bunları ikiye ayırmak lazım. TÜBİTAK destekli olanlar ve TÜBİTAK destekli olmayanlar. TÜBAİTAK destekli olmayanlar biraz daha kendi çapında belli bir konsepti olmadan, işte biraz biraz hazır sergilerin satın alınarak açıldığı ve hizmet verdiği bilim merkezleri. Fakat TÜBİTAK destekli olanlar ise bu şekilde değil. Değişken bir nitelik göstererek ziyaretçilerine farklı farklı konseptler sunan, onların ilgisini çekecek bilimsel gösterileri, deneyleri ve imkanları sunan bir işleyişe sahiptir. TÜBİTAK destekli olarak Türkiye'de ilk bilim merkezi Konya'da açıldı. İkincisi ise Kocaeli'de açılacak. 3'üncüsü ise Kayseri'de açılacak. TÜBİTAK destekli bilim merkezlerinin şöyle bir önemi var; bütçeler oldukça iyi. Bizim mesela TÜBİTAK tarafından 25 milyon lira bütçemiz var. Biz binanın yapımına 10 milyon lira kendimiz harcadık, TÜBİTAK'da bize içerisin tefrişi için 25 milyon lira ayırdı. Ama bu bütçe artacak. İlk etapta mesela bu bütçenin 35 milyon liraya çıkması öngörülüyor. Dış sergilerle birlikte bizim bütçemiz 50 milyon lirayı buluyor. TÜBİTAK dünyada olmayan şeyleri bize getirmeye çalışıyor. Her bir bilim merkezi için bir konsept proje hazırlıyor ve bilim merkezindeki aletler ilk defa bizim bilim merkezimiz için üretiliyor. Yani bu ne demek; 'özgün'. Yani dünyada eşi benzeri olmayan bir bilim merkezi olacak. Konya'daki bilim merkezini gezen bir insan, tamam ya Türkiye'deki bütün bilim merkezleri böyledir. Gezmeye gerek yok demeyecek. Kayseri'ye geldiği zaman farklı bir konsept ile karşılaşacak. Öyle olduğu için de hem Türkiye'den hem de dünyadan biz ziyaretçi çekmesini bekliyoruz. Biz daha açılışımızı yapmadan bu konu ile ilgili 3 tane büyük organizasyon var The Association of Science-Technology Center (ASTC), The European Network of Science Centers and Museums (ECSITE) ve The North Africa and Middle East Science Centers Network'a (NAMES) diye, bu üç kuruma da üye olduk. Bu yönüyle daha açılmadan 3 organizasyon kurumunun da kabul ettiği Kayseri'de açılacak olan bilim merkezi dünyada tektir. Bizim üyeliğimizi sağlayan neden ise bizim binamızı ve kurul konseptimizi çok beğendiler. Bu bizim için gurur verici bir şey.
BİLİM MERKEZİ'NİN KAYSERİ'YE NE KATKISI OLACAK?
Bilim merkezi ile bir defa çocuklar, hatta yetişkinler bilime dokunacaklar. Yani bilime dokunmak ne demek bunu iyi anlamak lazım. Biliyorsunuz duyular farklı farklıdır. İşitme, hissetme, koklamak, dokunmak vesaire. Bizim bilim merkezimizde bütün bu duyulara hitap eden sunumlar var. Öyle olunca özellikle öğrenme çağında olan çocuklar derslerde öğrendiklerini pratiğe geçirecek ve çok daha kolay öğrenecekler. Ve şunu görecek bizim çocuklarımız; bilim zevkli bir şey, bilim kolay bir şey. Bilimin zevkli ve kolay olduğunu öğrenince çocukların bilime olan ilgisi artacak, bilimsel başarıları artacak ve Kayseri'den artık geleceğin bilim adamları yetişecek. İnsan sevdiği şeyin peşinden gider. Bizim çocuklarımız da sevdikleri şeyin peşinden gidecekler. En önemli hedefimiz bu. İkinci hedefimiz ise keyifli vakit geçirtmek. Boş zamanlarında yeni ve nitelikli şeylerle uğraşmaları, kötü alışkanlıklardan uzak durmaları konusunda çocuklara imkan sağlamak.
İSTİHDAM OLACAK MI BURADA, İSTİHDAMA BİR KATKISI OLACAK MI BİLİM MERKEZİ'NİN?
İstihdama şöyle bir katkısı olacak. Yani idari personel haricinde hani güvenlik, temizlik görevlisi mutlaka alacağız ama özellikle sayısal bilimlerden öğretmenlerimiz olacak. Sergi rehberleri ve eğitmenler olacak. Toplamda yaklaşık 30 kişilik bir kadromuz olacak. Yine mühendisler olacak birkaç kişi. Bu kişiler sergilerin basında ziyaretçilere sergiyi anlatacak, laboratuarda faaliyette bulunacak personeller. Bu kişiler fiziğin bir kuralını, bilimsel bir olayı anlatacaklar. Yani istihdama da katkı sağlayacak bir kurum olacak Bilim Merkezi. Bu konuda başta Milli Eğitim Müdürlüğümüzle olmak üzere çeşitli kurumlarla işbirliği halinde olmayı planlıyoruz.
BİLİM MERKEZİ NEDİR, NE TÜR FAALİYETLER YAPILIR BURALARDA?
Bilim Merkezi, 3 yaşından 70 yaşına kadar, aslında her yaştaki insana diyelim bilimi anlatmak, tanıtmak, ilgi uyandırmak ve sevdirmek amacıyla içerisinde bilime dair bilginin, görsel ve diğer duyulara hitap eden her türlü materyalin, cihazın bulunduğu yerlerdir. Bir yerde okul gibidir, diğer taraftan bir eğlence merkezi gibidir, müze gibidir yani sıkıcı olmayan ve insanların hoşça vakit geçireceği, nitelikli bir şekilde bilgiler edineceği, bilimi tanıyacağı cazip bir ortamdır. Başta Amerika ve gelişmiş Avrupa ülkelerinde uygulanmaya başlayan bu merkezler Türkiye'de de yaygınlık göstermeye başlamıştır. Son teknolojik materyallerin bulunacağı ve eşsiz olan cihazların da yer alacağı bilim merkezlerinden olan Kayseri'de halkımızın ilgi odağı olacaktır diye düşünüyorum. Burada bilimsel deneyler, gösteriler yapılabilecekken, bilimin ilginç yönleri de tanıtılacak. Bilim sevdirilecek. Bilimsel olayların nasıl gerçekleştiği, neyin nasıl yapılacağının bilgisi görsel anlatımlarla ve somut bir şekilde ziyaretçilere sunulacak. Buraya gelen öğrencilerimiz, çocuklarımız, yetişkinlerimiz denenebilir şeyleri gerçekleştirecek, tecrübe edinebilecekler.
BİLİM MERKEZİ NE ZAMAN AÇILACAK VE İÇERİSİNDE NELER OLACAK?
Bilim Merkezi'ni önümüzdeki mayıs ayının sonu itibariyle açmayı planlıyoruz. Kalıcı sergi alanı, geçici sergi alanımız, tasarım atölyemiz, 3 tane laboratuarımız, kocaman bir fuayemiz, kütüphane, ofisler, planeteryum, büyük bir bahçemiz aynı zamanda dış sergi alanımız ve aynı zamanda kafeteryamız, yemek içmek için de alanlarımız olacak. Burası kısmen bir yaşam alanı olacak, ziyaretçilerimiz buraya geldiği zaman keyifli ve nitelikli zaman geçirecek. Deney yapılabilecek bölümlerimiz var. Buraya gelen öğrencilerimiz, çocuklarımız, yetişkinlerimiz denenebilir şeyleri gerçekleştirecek, tecrübe edinebilecekler.
TÜRKİYE'DE KAÇ TANE BİLİM MERKEZİ VAR, KAYSERİ'DE KURULACAK OLAN BİLİM MERKEZİNİN AYRICALIĞI VAR MI?
Türkiye'de bir kaç tane bilim merkezi var ama bunları ikiye ayırmak lazım. TÜBİTAK destekli olanlar ve TÜBİTAK destekli olmayanlar. TÜBAİTAK destekli olmayanlar biraz daha kendi çapında belli bir konsepti olmadan, işte biraz biraz hazır sergilerin satın alınarak açıldığı ve hizmet verdiği bilim merkezleri. Fakat TÜBİTAK destekli olanlar ise bu şekilde değil. Değişken bir nitelik göstererek ziyaretçilerine farklı farklı konseptler sunan, onların ilgisini çekecek bilimsel gösterileri, deneyleri ve imkanları sunan bir işleyişe sahiptir. TÜBİTAK destekli olarak Türkiye'de ilk bilim merkezi Konya'da açıldı. İkincisi ise Kocaeli'de açılacak. 3'üncüsü ise Kayseri'de açılacak. TÜBİTAK destekli bilim merkezlerinin şöyle bir önemi var; bütçeler oldukça iyi. Bizim mesela TÜBİTAK tarafından 25 milyon lira bütçemiz var. Biz binanın yapımına 10 milyon lira kendimiz harcadık, TÜBİTAK'da bize içerisin tefrişi için 25 milyon lira ayırdı. Ama bu bütçe artacak. İlk etapta mesela bu bütçenin 35 milyon liraya çıkması öngörülüyor. Dış sergilerle birlikte bizim bütçemiz 50 milyon lirayı buluyor. TÜBİTAK dünyada olmayan şeyleri bize getirmeye çalışıyor. Her bir bilim merkezi için bir konsept proje hazırlıyor ve bilim merkezindeki aletler ilk defa bizim bilim merkezimiz için üretiliyor. Yani bu ne demek; 'özgün'. Yani dünyada eşi benzeri olmayan bir bilim merkezi olacak. Konya'daki bilim merkezini gezen bir insan, tamam ya Türkiye'deki bütün bilim merkezleri böyledir. Gezmeye gerek yok demeyecek. Kayseri'ye geldiği zaman farklı bir konsept ile karşılaşacak. Öyle olduğu için de hem Türkiye'den hem de dünyadan biz ziyaretçi çekmesini bekliyoruz. Biz daha açılışımızı yapmadan bu konu ile ilgili 3 tane büyük organizasyon var The Association of Science-Technology Center (ASTC), The European Network of Science Centers and Museums (ECSITE) ve The North Africa and Middle East Science Centers Network'a (NAMES) diye, bu üç kuruma da üye olduk. Bu yönüyle daha açılmadan 3 organizasyon kurumunun da kabul ettiği Kayseri'de açılacak olan bilim merkezi dünyada tektir. Bizim üyeliğimizi sağlayan neden ise bizim binamızı ve kurul konseptimizi çok beğendiler. Bu bizim için gurur verici bir şey.
BİLİM MERKEZİ'NİN KAYSERİ'YE NE KATKISI OLACAK?
Bilim merkezi ile bir defa çocuklar, hatta yetişkinler bilime dokunacaklar. Yani bilime dokunmak ne demek bunu iyi anlamak lazım. Biliyorsunuz duyular farklı farklıdır. İşitme, hissetme, koklamak, dokunmak vesaire. Bizim bilim merkezimizde bütün bu duyulara hitap eden sunumlar var. Öyle olunca özellikle öğrenme çağında olan çocuklar derslerde öğrendiklerini pratiğe geçirecek ve çok daha kolay öğrenecekler. Ve şunu görecek bizim çocuklarımız; bilim zevkli bir şey, bilim kolay bir şey. Bilimin zevkli ve kolay olduğunu öğrenince çocukların bilime olan ilgisi artacak, bilimsel başarıları artacak ve Kayseri'den artık geleceğin bilim adamları yetişecek. İnsan sevdiği şeyin peşinden gider. Bizim çocuklarımız da sevdikleri şeyin peşinden gidecekler. En önemli hedefimiz bu. İkinci hedefimiz ise keyifli vakit geçirtmek. Boş zamanlarında yeni ve nitelikli şeylerle uğraşmaları, kötü alışkanlıklardan uzak durmaları konusunda çocuklara imkan sağlamak.
İSTİHDAM OLACAK MI BURADA, İSTİHDAMA BİR KATKISI OLACAK MI BİLİM MERKEZİ'NİN?
İstihdama şöyle bir katkısı olacak. Yani idari personel haricinde hani güvenlik, temizlik görevlisi mutlaka alacağız ama özellikle sayısal bilimlerden öğretmenlerimiz olacak. Sergi rehberleri ve eğitmenler olacak. Toplamda yaklaşık 30 kişilik bir kadromuz olacak. Yine mühendisler olacak birkaç kişi. Bu kişiler sergilerin basında ziyaretçilere sergiyi anlatacak, laboratuarda faaliyette bulunacak personeller. Bu kişiler fiziğin bir kuralını, bilimsel bir olayı anlatacaklar. Yani istihdama da katkı sağlayacak bir kurum olacak Bilim Merkezi. Bu konuda başta Milli Eğitim Müdürlüğümüzle olmak üzere çeşitli kurumlarla işbirliği halinde olmayı planlıyoruz.