Emekli maaşları iptal ediliyor: SGK harekete geçti!

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), milyonlarca emekliyi yakından ilgilendiren sahte sigortalılık iddialarına yönelik detaylı bir soruşturma başlattı. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan denetimlerde 2023 yılında 89 bin, 2024 yılında ise 100 bine yakın sahte sigorta işlemi tespit edildi. Sahte firmalar üzerinden prim ödemesi yapılarak emekli olan kişilerle ilgili incelemeler derinleştirilirken hizmet dökümünde 'S' harfi olan kişiler sahte sigortalı olarak belirlenirken emekli maaşları da iptal ediliyor.

Sözcü'de yer alan habere göre, Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, bu incelemelerin kimleri kapsadığı, sorunun kaynağı ve olası yaptırımlar hakkında açıklamalarda bulundu. İşte emeklilerin ve sigortalıların bilmesi gereken detaylar...

SGK'dan mı, kişilerden mi kaynaklanıyor?

Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, TV100'de yaptığı açıklamada bu sorunun hem SGK hem de bireylerden kaynaklanan çeşitli sebepleri olduğunu belirtti. 2008 yılında yapılan düzenlemeyle, isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek SSK'dan emeklilik hakkı kaldırıldı. Bu değişiklik, daha yüksek maaşlar ve daha kolay emeklilik koşulları sunduğu için birçok kişinin SSK'yı tercih etmesine neden oldu.

Emeklilik hesaplamasında, son 2520 gün içinde hangi statüde en fazla prim ödenmişse, emeklilik hakkı o sigorta kolundan kazanılıyor. Ancak, Bağ-Kur'dan emekli olmak daha zor ve maaşlar da SSK'ya kıyasla daha düşük olduğu için pek çok kişi SSK'dan emekli olmayı tercih ediyor. Özellikle 1260 gün ve üzerinde prim açığı olanlar, sigortalı olarak bir işyerinde çalışıyormuş gibi gösterilip bu açığı kapatmaya çalışıyor. İşte bu durumda sahte sigortalılık söz konusu oluyor.

SGK incelemesi ve yaptırımlar

SGK'nın yürüttüğü denetimler sonucu, bir kişinin fiilen çalışmadığı belirlenirse, o dönemdeki sigorta primleri siliniyor. Eğer bu silinen günler sonrasında kişi, emeklilik için yeterli prim gününe sahipse, maaş almaya devam edebiliyor. Ancak, silinen prim günlerinden sonra emeklilik hakkı kaybolursa, ciddi yaptırımlar devreye giriyor.

10 yıllık geri ödeme

Eğer sahte sigortalılık, vatandaşın hatası olarak kabul edilirse, kişi geriye dönük 10 yıl içinde aldığı emekli maaşlarını ve sağlık hizmeti giderlerini yasal faiziyle birlikte geri ödemek zorunda kalıyor.

Faiz oranı

Geri ödeme durumunda, borca uygulanan yasal faiz oranı aylık %3,5 olarak belirlenmiş.

SGK kaynaklı hata

Eğer hata SGK'dan kaynaklanıyorsa, bu durumda vatandaş sadece 5 yıl boyunca aldığı maaşı geri ödemekle yükümlü oluyor.

Kimler risk altında?

Özellikle, SSK'dan emekli olmak için çalışmadığı halde sigortalı gösterilen kişiler, risk grubunda yer alıyor. SGK'nın incelemelerinde, fiilen çalışmadığı tespit edilen kişilerin prim günleri silinirken, maaş hakkı da iptal edilebiliyor.

Bu nedenle, emeklilik planlaması yapılırken yasal sınırlar içinde hareket etmek büyük bir öneme sahip. Aksi takdirde, ilerleyen yıllarda ciddi maddi kayıplarla karşılaşmak mümkün olabilir.

Geri ödeme yapılmazsa ne olur?

Borçlu kişinin mal varlığı varsa, haciz uygulanabilir. Eğer mal varlığı yoksa, borç mirasçılara geçer. Mirasçılar, reddi miras davası açarak borçtan kurtulabilirler. Ayrıca, borçlu kişi başka bir işte çalışıyorsa, maaşına haciz konulabilir. Banka hesapları, taşınmazlar ve araçlar üzerinde de haciz işlemleri yapılabilir.