İnkar, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme – İşte aşama aşama iyileşme yolculuğu...

Son zamanlarda sosyal medyada güncelliğini koruyan 'Yas sürecini' anlatan Psikolog Tuğba İnce, iyileşme yolculuğunun aşamalarını anlattı.

Yas, bir kayıp sonrası yaşanan duygusal ve psikolojik bir süreçtir diyen Tuğba İnce, 'Kayıp, bir yakın, arkadaş, aile üyesi veya bir evcil hayvan olabilir. Ancak kayıp sadece ölümle sınırlı değildir; iş kaybı, ilişki bitişleri veya başka herhangi bir kayıp da aynı derecede derin duygusal etkiler bırakabilir. Yas, bu kayıptan sonra kişilerin yaşadığı duygusal ve zihinsel iniş çıkışları tanımlar' dedi. Hayat, birçok zorlukla birlikte gelir ve bunların en derini, sevdiğimiz birini kaybetmektir ifadelerinde bulunan İnce, 'Kayıp, yalnızca duygusal bir acı değil, aynı zamanda bir insanın dünyasında yaşadığı tüm denklemleri ve düzeni alt üst eden bir deneyimdir. Yas süreci, bu kaybın ardından, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde yaşanan derin bir dönüşüm sürecidir' dedi.

İnce Yas sürecinin aşamalarını şöyle sıraladı…

Yas sürecinin iyileşme yolculuğundan bahseden İnce, bu aşamaları her birey için farklılık gösterebileceğini söyleyerek şöyle sıraladı:

• İnkar: Kayıp, kişi tarafından kabul edilmez. 'Böyle bir şey nasıl olabilir?' sorusu sıkça sorulur. Kişi, kaybın gerçekliğini reddeder.
• Öfke: Kayıp, öfke ve kızgınlıkla karşılık bulur. Bazen kaybın sorumlusu çevre veya yaşamın adaletsizliği olarak görülür.
• Pazarlık: Kişi, kaybın telafi edilmesi veya düzeltilebilmesi için hayalci çözümler arar. 'Keşke bunu yapmasaydım' gibi düşünceler öne çıkar.
• Depresyon: Gerçeklik kabul edilir ve kaybın etkisiyle derin bir üzüntü ve boşluk duygusu yaşanır. Gelecek karanlık görünür, her şey anlamsızlaşır.
• Kabullenme: Sonunda kişi, kaybı kabullenir. Bu, iyileşmenin başladığı ve hayatın devam edebileceğini fark ettiği aşamadır.

Yas sürecinin, kişiden kişiye farklılık gösterdiğini ifade eden İnce, 'Bazıları kaybı hızlı bir şekilde atlatabilirken, diğerleri için bu süreç yıllarca sürebilir. Yasın süresi ve şekli, bireyin kişiliği, kaybın şiddeti ve toplumsal destekle büyük ölçüde ilişkilidir. Önemli olan, her bireyin yas sürecinin doğal bir parçası olduğunu kabul etmek ve bu süreci onurlandırmaktır' dedi.

'Profesyonel destek, bu sürecin atlatılmasında önemli bir rol oynar'

Psikolog Tuğba İnce yas sürecinin atlatılmasında, aile üyeleri, arkadaşlar ve profesyonel desteğin önemli bir rol oynadığını ifade etti. Birçok kişinin, yalnızca duygusal değil, aynı zamanda pratik açıdan da zorlanabileceğini ifade eden İnce, 'Çünkü kaybın hemen ardından hayata devam etmek oldukça güç olabilir. Destek almak, bu süreci hem duygusal hem de psikolojik açıdan daha sağlıklı bir şekilde geçirmeyi mümkün kılar. Terapi, yas danışmanlıkları veya grup terapileri, yasın yaratabileceği yalnızlık hissini azaltabilir ve kişiye duygusal iyileşme konusunda yol gösterebilir' dedi.

Yas süreci basitleştirilemeyecek kadar karmaşıktır

Zaman, bir yarayı iyileştirir derler diyen İnce, 'Ancak yas süreci, bu klişe ile basitleştirilemeyecek kadar karmaşıktır. Zaman, acıyı tamamen iyileştirmese de, kayıptan sonra yaşamı yeniden inşa etme sürecinde önemli bir yardımcıdır. Kayıp, her zaman bir boşluk yaratır; ancak insanlar, bu boşluğu yeni anlamlarla doldurabilir ve kaybı onurlandırarak hayata yeniden adapte olabilirler' dedi.

Yas süreci, sadece acı ve kayıptan ibaret değildir ifadelerinde bulunan İnce son sözlerinde şu cümlelere yer verdi; 'Bu süreç, bir kişinin duygusal büyümesinin, öz farkındalığının ve hayatın değerinin yeniden keşfi anlamına da gelir. Kaybın ardından yaşanan yas, zamanla iyileşen bir yara gibi değildir; ancak her yaraya olduğu gibi, ona nasıl yaklaşacağımız ve nasıl iyileşeceğimiz de bizim elimizdedir. Bu sürecin sonunda, kaybedilenin anısına saygı göstererek, daha güçlü bir şekilde yeniden hayata bağlanmak mümkündür.'