Kayseri Valiliği'nden okullarda güvenilir gıda sağlanmasına yönelik genelge
Kayseri Valiliği, daha önce öğrencilerin güvenli ulaşımına yönelik yayınlanan genelgenin ardından, öğrencilerin güvenilir gıdaya ulaşabilmeleri ve beslenme alışkanlıklarının geliştiği okul çağında sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırılmasına yönelik yeni bir genelge yayındı.
Bu kapsamda Kayseri Valiliği'nce, 2015-2016 eğitim öğretim döneminde öğrencilere, kursiyerlere ve eğitimcilere güvenilir gıda sağlanması amacıyla örgün ve yaygın eğitim kurumlarının bünyesinde faaliyet gösteren kantin, kafetarya, büfe vb. yerlerde teknik ve hijyenik şartların sağlanmasına yönelik bazı tedbirler alındı.
Vali Orhan Düzgün, Kayseri ili genelinde okulların açılması ile birlikte öğrenim gören yaklaşık 300 bin öğrenci, kursiyer ve eğitimcilerin beslenme ile ilgili ihtiyaçlarını karşıladıkları kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı, yemekhane gibi yerlerdeki teknik ve hijyenik şartların sağlanması için ilçe kaymakamlıkları ile İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Halk Sağlığı Müdürlüğü ve İl Halk Eğitim Müdürlüğüne gönderdiği genelgede çocukların sağlığının güvenli olmayan gıdalar tarafından tehdit edilmesinin önlenmesi için titizlikle uygulamaya konulmasını istediği tedbirleri şu önemli başlıklar altında sıraladı:
1- Tüm okullarda öğrencilere verilen yemeklerin hazırlandığı tesislerde sözleşme ve şartname hükümleri ile Türk Gıda Kodeksine ve Kanun ve Yönetmelik hükümlerine uygun davranılıp davranılmadığı kontrol edilerek kayıt altına alınacaktır. Ayrıca, yemek sunumu yapılan okulların yemekhane bölümlerinin asgari teknik ve hijyenik şartlar yönünden uygun olması sağlanacaktır. Yemekhanelerde yemekler mutlak suretle benmarilerde muhafaza edilecek ve okul kantinlerinde her ne şekilde olursa olsun öğrenci ve personel için yemek yapılmayacaktır.2- Kirlenmiş, kokuşmuş, ekşimiş, nitelikleri ve görünümü bozulmuş bombaj yapmış, kurtlu, küflü özellikleri ile kolayca ayırt edilebilen fiziksel ve kimyasal bozulmaya uğramış, ambalajı yırtılmış, kırılmış, paslanmış ve son tüketim tarihi geçmiş gıda maddeleri kesinlikle satışa ve tüketime sunulmayacaktır.3- Depoda bulundurulan gıda maddelerinin, sergilenen, satışa ve tüketime sunulan her türlü gıda maddesi ile gıdalarla temasta bulunan madde ve malzemelerin üzerinde, niteliğini ve varsa özel saklama koşullarını, ithalat veya üretim izninin tarih ve sayısını gösteren, Türk Gıda Mevzuatına uygun etiket bulunacak ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından üretim/ithalat izinleri alınmış olacaktır.4- Gıdaların ambalajsız, açıkta satışı yapılmayacak, ambalajlı ve soğuk ortamda saklanması gereken gıdalar (süt, ayran, yoğurt vb.) mutlaka buzdolabında muhafaza edilecektir.5- Kantinlerde çiğ et ve çiğ et ürünleri hiçbir şekilde bulundurulmayacak ve pişirilerek satışa sunulmayacaktır. Hazır veya yarı hazır halde işlenmiş et ve et ürünleri ise soğuk zincir kırılmadan uygun şartlarda muhafaza edilecektir.6- Gıda maddeleri ile temas eden malzemeler uygun malzemelerden (cam, paslanmaz çelik vb.) yapılmış olmalı, düzenli olarak temizlenmeli ve bakımları yapılmalıdır. Kullanılan tüm alet ve ekipman, gıdayla temasta bulunan yüzeyler sağlığa uygun, bulaşma riskini en aza indirmeyi mümkün kılacak şekilde tasarlanmalı, kolay ve iyi temizlenebilir, korozyona dayanıklı ve toksit olmayan maddelerden yapılmış olmalı, daima temiz bulundurulmalı ve gerektiğinde dezenfekte edilmelidir.7- Servise sunulan gıdaların tüketimi için tercihen tek kullanımlık araç-gereçler (bardak, tabak, çatal, kaşık vb) kullanılacak ve tek kullanımlık kaplar atılacak, kesinlikle başka amaçlar için kullanılmayacaktır.8- El ile temas etme zorunluluğu olan gıda maddelerinin satış ve servisi uygun malzeme ve alet/donanım ile yapılacak, hazırlama ve ambalajsız ürünlerin servisi sırasında mutlaka tek kullanımlık eldiven kullanılacaktır. Temizlik sırasında kullanılan eldivenler hazırlanma ve servis sırasında kesinlikle kullanılmayacaktır. Satış ve servis sırasında ambalaj amaçlı gazete kağıdı kullanılmayacak, uygun gıda ambalajı kullanılacaktır.9- Tuvaletler, kantinlerdeki gıda üretim, satış ve tüketim yapılan yerlerden uygun uzaklıklarda bulunacaktır.10- Kayseri İlinde bulunan eğitim kurumlarının yatılı veya pansiyonlu yemekhaneleri de dahil olmak üzere okul kantinlerinde doğal maden suları hariç, dengesiz beslenmeye ve şişmanlığa (OBEZİTE) sebep olabilecek, enerji yoğunluğu yüksek, ancak besin değeri düşük olan enerji içecekleri, gazlı, kolalı ve aromalı içecekler ile kızartmalar (patates kızartması gibi) ve cipslerin okul kantinlerinde satışının Okul idareleri ve Okul Aile Birlikleri tarafından caydırılması, bunların yerine süt, ayran, yoğurt, meyve suyu, taze sıkılmış meyve suyu ve tane ile satışı yapılabilen meyve bulundurulması ile ilgili olarak okul kantin sözleşmesine hükümler konacaktır.11- Yetersiz ve dengesiz beslenmeye neden olabilecek gıda maddelerinin tüketimini özendirici her türlü reklam, promosyon ve tanıtım amaçlı afiş, poster, broşür vb. materyaller kullanılmayacak, kullanılması halinde öğrencilerin sağlıklı beslenmelerini olumlu yönde etkileyecek nitelikte olmasına özen gösterilecektir.12- Sağlık ve gıda mevzuatı yönünden, çalışanlarla ilgili yerine getirilmesi gereken hususlar (tüberküloz taraması, portör muayenesi vb.) ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde aksatılmadan yürütülecektir.13- Satışı yapılan gıdaların tüketimi için kantin önünde uygun, hijyenik ve güvenilir tüketim alanları oluşturulacak ve ayrıca kantinin görünür bir yerinde uygulanan fiyat tarifesi rahatlıkla okunabilecek bir şekilde mutlaka bulundurulacaktır.14- Çocuklarımız ve gençlerimiz için satışı yasak olan (alkol, tütün ve tütün mamulleri) ürünlerin doğrudan veya dolaylı bir şekilde satılmasının veya kullanılmasının önlenmesi için gerekli tedbirler alınacaktır.15- Çöp ve her türlü atıkların konulacağı yeterli sayıda ve büyüklükte, ağzı kapalı, paslanmaz metal veya plastik malzemelerden yapılmış, silindirik, kolay yıkanabilir, ayak pedallı çöp kutusu bulundurulmalı ve çöp kutularına ayrıca çöp torbası geçirilmelidir.16- Okul kantinlerinin hijyen denetimi, satın alınan ürünlerin üretim izinlerinin kontrolü ve üretim yerlerindeki denetimi ilgili kurum ve kişilerce yapılacaktır.17- Okulların bünyesinde faaliyet gösteren kantinlerin genel denetimi, okul müdürünün kendisi veya görevlendireceği bir müdür yardımcısı başkanlığında kurulacak bir komisyon tarafından, yasal sürelerinde (ayda en az bir kez) 'Okul Kantin Denetim Formu' na uygun olarak yapılacaktır.18- Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasında, 2015 yılında yenilenen protokol ve plan çerçevesinde yürütülen, 'Beyaz Bayrak' ve 'Beslenme Dostu Okul' gibi projeler kapsamında, toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi, yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve yeterli eğitim almış sağlıklı nesiller yetiştirilmesi adına, İlimiz genelinde tüm okulların bahçeleri, sınıfları, koridorları, tuvalet ve lavaboları, atölye ve spor salonları, kantin ve kantin işletmecilerinin genel sıhhi durumları, içme ve kullanma sularının genel denetimleri konularında hassasiyet gösterilecek, tüm okulların 'Beyaz Bayrak' sertifikası almaları hususunda teşvik edilmeleri sağlanacaktır.19- Okulların bünyesinde faaliyet gösteren kantinler ve yemekhanelerin gıda denetimi, İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri tarafından yetkilendirilen kişi veya kişilerce yapılacak, ilimizde toplam 1.264 adet okul olduğu göz önünde bulundurularak, İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, denetim elemanlarının sayılarını yeterli oranda artıracak, her okulun kantin ve yemekhaneleri, belirli aralıklarla takip edilmesi ve denetlenmesi sağlanacak, denetim raporları haftalık olarak İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine ve ayrıca Valiliğimize iletilecektir.
Vali Orhan Düzgün, Kayseri ili genelinde okulların açılması ile birlikte öğrenim gören yaklaşık 300 bin öğrenci, kursiyer ve eğitimcilerin beslenme ile ilgili ihtiyaçlarını karşıladıkları kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı, yemekhane gibi yerlerdeki teknik ve hijyenik şartların sağlanması için ilçe kaymakamlıkları ile İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Halk Sağlığı Müdürlüğü ve İl Halk Eğitim Müdürlüğüne gönderdiği genelgede çocukların sağlığının güvenli olmayan gıdalar tarafından tehdit edilmesinin önlenmesi için titizlikle uygulamaya konulmasını istediği tedbirleri şu önemli başlıklar altında sıraladı:
1- Tüm okullarda öğrencilere verilen yemeklerin hazırlandığı tesislerde sözleşme ve şartname hükümleri ile Türk Gıda Kodeksine ve Kanun ve Yönetmelik hükümlerine uygun davranılıp davranılmadığı kontrol edilerek kayıt altına alınacaktır. Ayrıca, yemek sunumu yapılan okulların yemekhane bölümlerinin asgari teknik ve hijyenik şartlar yönünden uygun olması sağlanacaktır. Yemekhanelerde yemekler mutlak suretle benmarilerde muhafaza edilecek ve okul kantinlerinde her ne şekilde olursa olsun öğrenci ve personel için yemek yapılmayacaktır.2- Kirlenmiş, kokuşmuş, ekşimiş, nitelikleri ve görünümü bozulmuş bombaj yapmış, kurtlu, küflü özellikleri ile kolayca ayırt edilebilen fiziksel ve kimyasal bozulmaya uğramış, ambalajı yırtılmış, kırılmış, paslanmış ve son tüketim tarihi geçmiş gıda maddeleri kesinlikle satışa ve tüketime sunulmayacaktır.3- Depoda bulundurulan gıda maddelerinin, sergilenen, satışa ve tüketime sunulan her türlü gıda maddesi ile gıdalarla temasta bulunan madde ve malzemelerin üzerinde, niteliğini ve varsa özel saklama koşullarını, ithalat veya üretim izninin tarih ve sayısını gösteren, Türk Gıda Mevzuatına uygun etiket bulunacak ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından üretim/ithalat izinleri alınmış olacaktır.4- Gıdaların ambalajsız, açıkta satışı yapılmayacak, ambalajlı ve soğuk ortamda saklanması gereken gıdalar (süt, ayran, yoğurt vb.) mutlaka buzdolabında muhafaza edilecektir.5- Kantinlerde çiğ et ve çiğ et ürünleri hiçbir şekilde bulundurulmayacak ve pişirilerek satışa sunulmayacaktır. Hazır veya yarı hazır halde işlenmiş et ve et ürünleri ise soğuk zincir kırılmadan uygun şartlarda muhafaza edilecektir.6- Gıda maddeleri ile temas eden malzemeler uygun malzemelerden (cam, paslanmaz çelik vb.) yapılmış olmalı, düzenli olarak temizlenmeli ve bakımları yapılmalıdır. Kullanılan tüm alet ve ekipman, gıdayla temasta bulunan yüzeyler sağlığa uygun, bulaşma riskini en aza indirmeyi mümkün kılacak şekilde tasarlanmalı, kolay ve iyi temizlenebilir, korozyona dayanıklı ve toksit olmayan maddelerden yapılmış olmalı, daima temiz bulundurulmalı ve gerektiğinde dezenfekte edilmelidir.7- Servise sunulan gıdaların tüketimi için tercihen tek kullanımlık araç-gereçler (bardak, tabak, çatal, kaşık vb) kullanılacak ve tek kullanımlık kaplar atılacak, kesinlikle başka amaçlar için kullanılmayacaktır.8- El ile temas etme zorunluluğu olan gıda maddelerinin satış ve servisi uygun malzeme ve alet/donanım ile yapılacak, hazırlama ve ambalajsız ürünlerin servisi sırasında mutlaka tek kullanımlık eldiven kullanılacaktır. Temizlik sırasında kullanılan eldivenler hazırlanma ve servis sırasında kesinlikle kullanılmayacaktır. Satış ve servis sırasında ambalaj amaçlı gazete kağıdı kullanılmayacak, uygun gıda ambalajı kullanılacaktır.9- Tuvaletler, kantinlerdeki gıda üretim, satış ve tüketim yapılan yerlerden uygun uzaklıklarda bulunacaktır.10- Kayseri İlinde bulunan eğitim kurumlarının yatılı veya pansiyonlu yemekhaneleri de dahil olmak üzere okul kantinlerinde doğal maden suları hariç, dengesiz beslenmeye ve şişmanlığa (OBEZİTE) sebep olabilecek, enerji yoğunluğu yüksek, ancak besin değeri düşük olan enerji içecekleri, gazlı, kolalı ve aromalı içecekler ile kızartmalar (patates kızartması gibi) ve cipslerin okul kantinlerinde satışının Okul idareleri ve Okul Aile Birlikleri tarafından caydırılması, bunların yerine süt, ayran, yoğurt, meyve suyu, taze sıkılmış meyve suyu ve tane ile satışı yapılabilen meyve bulundurulması ile ilgili olarak okul kantin sözleşmesine hükümler konacaktır.11- Yetersiz ve dengesiz beslenmeye neden olabilecek gıda maddelerinin tüketimini özendirici her türlü reklam, promosyon ve tanıtım amaçlı afiş, poster, broşür vb. materyaller kullanılmayacak, kullanılması halinde öğrencilerin sağlıklı beslenmelerini olumlu yönde etkileyecek nitelikte olmasına özen gösterilecektir.12- Sağlık ve gıda mevzuatı yönünden, çalışanlarla ilgili yerine getirilmesi gereken hususlar (tüberküloz taraması, portör muayenesi vb.) ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde aksatılmadan yürütülecektir.13- Satışı yapılan gıdaların tüketimi için kantin önünde uygun, hijyenik ve güvenilir tüketim alanları oluşturulacak ve ayrıca kantinin görünür bir yerinde uygulanan fiyat tarifesi rahatlıkla okunabilecek bir şekilde mutlaka bulundurulacaktır.14- Çocuklarımız ve gençlerimiz için satışı yasak olan (alkol, tütün ve tütün mamulleri) ürünlerin doğrudan veya dolaylı bir şekilde satılmasının veya kullanılmasının önlenmesi için gerekli tedbirler alınacaktır.15- Çöp ve her türlü atıkların konulacağı yeterli sayıda ve büyüklükte, ağzı kapalı, paslanmaz metal veya plastik malzemelerden yapılmış, silindirik, kolay yıkanabilir, ayak pedallı çöp kutusu bulundurulmalı ve çöp kutularına ayrıca çöp torbası geçirilmelidir.16- Okul kantinlerinin hijyen denetimi, satın alınan ürünlerin üretim izinlerinin kontrolü ve üretim yerlerindeki denetimi ilgili kurum ve kişilerce yapılacaktır.17- Okulların bünyesinde faaliyet gösteren kantinlerin genel denetimi, okul müdürünün kendisi veya görevlendireceği bir müdür yardımcısı başkanlığında kurulacak bir komisyon tarafından, yasal sürelerinde (ayda en az bir kez) 'Okul Kantin Denetim Formu' na uygun olarak yapılacaktır.18- Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasında, 2015 yılında yenilenen protokol ve plan çerçevesinde yürütülen, 'Beyaz Bayrak' ve 'Beslenme Dostu Okul' gibi projeler kapsamında, toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi, yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve yeterli eğitim almış sağlıklı nesiller yetiştirilmesi adına, İlimiz genelinde tüm okulların bahçeleri, sınıfları, koridorları, tuvalet ve lavaboları, atölye ve spor salonları, kantin ve kantin işletmecilerinin genel sıhhi durumları, içme ve kullanma sularının genel denetimleri konularında hassasiyet gösterilecek, tüm okulların 'Beyaz Bayrak' sertifikası almaları hususunda teşvik edilmeleri sağlanacaktır.19- Okulların bünyesinde faaliyet gösteren kantinler ve yemekhanelerin gıda denetimi, İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri tarafından yetkilendirilen kişi veya kişilerce yapılacak, ilimizde toplam 1.264 adet okul olduğu göz önünde bulundurularak, İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, denetim elemanlarının sayılarını yeterli oranda artıracak, her okulun kantin ve yemekhaneleri, belirli aralıklarla takip edilmesi ve denetlenmesi sağlanacak, denetim raporları haftalık olarak İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine ve ayrıca Valiliğimize iletilecektir.