Sınırda çile, dönüşte çile...

28 Şubat'ta Pazarkule Sınır Kapısı'nın açılmasının ardından, tüm Türkiye'de olduğu gibi, Kayseri'de yaşayan bazı düzensiz göçmen, sığınmacı ve mülteciler de umutlarının peşinden sınıra gitti.

MİDYAT'A GİDERKEN ELDEKİ BULGURDAN DA OLDULAR
Yine Türkiye ortalamasında olduğu gibi Kayseri'den gidenler arasında Afganistan'dan gelen düzensiz göçmenlerin sayısı fazla idi. Sınırda kendileri için kurulan çadırlarda kalan göçmenler, tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının ardından, kamplarda bulaşmanın önlenmesi adına Edirne İl Göç İdaresi'nin koordinesinde yurdun çeşitli bölgelerine tekrar dağıtıldı. Ancak göçmenler, umut yolculuğunda dağıttıkları düzenlerini, geri döndüklerinde bulamadı.

VALİLİK ÖNÜNDE UMUTSUZ BEKLEYİŞ
Kayseri'de de 8, 13 ve 7 kişiden oluşan üç Afgan aile, döndüklerinde bulamadıkları düzenden mağdur oldukları için yardım arayışını girdi. Yaklaşık 8 ay önce Kâbil şehrinden gelen ve Sahabiye Mahallesi'nde yaşamaya başlayan aileler, 1 buçuk aydan bu yana bekledikleri sınırdan tekrar Kayseri'ye gönderildi. Döndüklerinde eski düzenlerini bulamayan aileler Kayseri Valisi Şehmus Günaydın ile görüşmek için Valilik önünde bir araya geldi. Ancak aileler burada da umduklarını bulamadı.

“2 GECEDİR PARKTA YATIYORUZ”
Afgan aileler adına konuşan 20 yaşındaki Halil Hüseynî, “Benim ailem 8 kişi. Biz Türkiye'ye 8 ay önce Kâbil'den geldik. 6 ay Kayseri'de kaldık. Sahabiye Mahallesi'nde evimiz vardı. Ben fabrikada çalışıyordum. Sınırlar açılınca her şeyimizi aldık ve sınıra gittik. Orada 1 ay 15 gün kaldık. Çadırlarda kaldık, Kızılay'ın verdiği bisküvi ve sudan başka yiyeceğimiz yoktu. Ama koronavirüsten sonra bizi yine Kayseri'ye gönderdiler. Şimdi döndük, evimiz, yiyeceğimiz, eşyamız yok. Bir iki gün tanıdıkların evinde kaldık, 2 gecedir de parkta yatıyoruz. Burada 3 aile var. Biri 12, diğeri 7 kişi. Onlar da bizim gibi sınırdan döndüler. Şimdi işimiz de yok, Afganlara kimse de yardım etmiyor. Yardım istiyoruz.” diye konuştu.

“SINIRDAN GERİ GÖNDERİLENLERİN BAZILARI FARKLI İLLERDE”
Konuyla ilgili bilgi aldığımız Afgan Mülteciler Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yönetim Kurulu ve Kurucu Üyesi kendisi de Afgan olan Zakira Hekmat ise, derneklerine sınırdan dönen 80 ailenin başvuruda bulunduğunu söyledi. Hekmat, “Bu aileler sınır kapısına gittiler, sonradan koronavirüs salgınından dolayı geri gönderme merkezlerine gönderildiler. Orada yaklaşık 2 hafta kalan göçmenler ve sığınmacılar daha sonra kampın olduğu İl Göç İdaresi merkezleri tarafından daha önce yaşadıkları şehirlere gönderildiler. Ancak bu esnada bazı yanlışlıklar olmuş. Örneğin aile sınıra gitmeden önce Eskişehir'de yaşıyormuş ama Kayseri'ye gönderilmiş. Bize bu şekilde birkaç başvuru vardı. Bu 80 aile bize başvurduğunda kendilerini Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne yardım için gönderdik. Bazı aileler parktaydı, ev bulamıyordu. Yanlışlıkla Kayseri'ye gönderilen aileler için de Birleşmiş Milletler'e başvuru yapıp yol ücreti ayarladık ve tekrar önceki şehirlerine gönderdik” diye konuştu.
İl Göç İdaresi Müdürlüklerinin, yanlış göndermelerde gerekli resmî işlemleri kolaylıkla sağladığının altını çizen Hekmat, “Böyle durumlarda bizimle de iletişime geçebilirler ya da İl Göç İdaresi'ne başvurduklarında kendilerine yardımcı olabilirler. Bu konuda İl Göç İdareleri gerekli kolaylığı sağlıyor.” dedi.

“SALGINDA HEPİMİZ AYNI GEMİDEYİZ”
Koronavirüs salgınının özellikle çalışma izni olmayan düzensiz göçmenleri daha çok etkilediğini vurgulayan Hekmat, “Türk devletine teşekkür ediyoruz ama mültecileri de unutmamak lazım. Bu salgın sürecinde hepimiz aynı gemideyiz, diğer insanların da çoğu işten çıkarılmış ama mültecilerin yüzde 95'i işten çıkarıldı. Onların çalışma izinleri yok, resmi haklarından faydalanamıyor. İşten çıkarma olunca da, çalışma izni olmadığından dolayı ilk onlar çıkartılıyor. TC vatandaşları sosyal yardımlaşma yardımlarından faydalanabiliyor ama bir mülteci, sığınmacı yada göçmen başvuru yaptığında TC vatandaşı olmadığı için faydalanamıyor. Tüm haklardan haksız bırakılmışız.” ifadelerini kullandı.

“MÜLTECİLER KORONAVİRÜS SÜRECİNDE ALINAN KARARLARDAN OLUMSUZ ETKİLENDİ”
Kayseri'de Afgan mültecilerle ilgili faaliyet gösteren bir diğer dernek de Afganistan Gönüllü Eğitim Sosyal ve Dayanışma Derneği. Derneğin Mülteciler Komitesi Başkanı kendisi de Afgan olan Necip Najibi, sınırdan dönüşlerin başladığı süreçten bu yana kendilerine, sadece 2 haftada 15 ailenin ulaştığını belirtti. Najibi, “Bu aileler sınıra gittikten sonra, koronavirüs salgınından dolayı oradaki İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından tekrar yaşadıkları yerlere gönderilmiş. Ama bazıları da farklı illere gönderilmiş. Bize başvuruda bulunan 15 aileden üçü Denizli, Afyon ve Aksaray'dan sınıra gitmişti. Ancak şu anda Kayseri'ye gönderilmişler. Diğer illerde de benzer durumların olduğunu oradaki kurum ve STK'lardan dolayı biliyoruz. Aileler bize temel ihtiyaçları ve kalacak yer için başvuruyorlar. Biz de onların telefon numaralarını ve varsa adreslerini alıp yardım derneklerine ulaşıyoruz. Elimizden başka da bir şey gelmiyor.” dedi.

“KORONAVİRÜSTEN DOLAYI EV BULAMIYORLAR”
Najibi, geri dönüşte yaşanan bazı olumsuzluklara dair şunları söyledi:
“Salgından dolayı özellikle ev konusunda çok sıkıntı yaşıyorlar. Ev için parası olmayanlar zaten bulamıyor, ya tanıdıklarının yanına sığınıyorlar ya da parklarda yatıyorlar. Parası olanlara da çoğunlukla ev vermiyorlar. Mesela başvuruda bulunan ailelerden biri, döndüğünde eski kaldığı ev boş olduğu için tekrar kiralamak istemiş ama ev sahibi koronavirüsten dolayı evi vermemiş.”

“STK'LARIN YARDIMLARI YETMİYOR”
Kayseri'de Valilik ve Büyükşehir Belediyesi gibi kurumların sorunu çözebileceğini belirten Najibi, “Özellikle İHH bize çok yardımcı oluyor. Ama bu iaşe yardımıyla sınırlı kalıyor. İaşe dışında eşya ve ev sıkıntıları var göçmenlerin. İHH'ya başvuru yapan başka milletlerden göçmenler de var. Hepsine yetişemiyor. Biz, başka dernek ve vakıflara da ulaşmaya çalışıyoruz. Bizim sistemimizde 500 Afgan aile kayıtlı, 1 aydan bu yana çeşitli dernek ve kuruluşlar aracılığıyla ancak 200'üne iaşe paketi ulaştırabildik.” şeklinde konuştu.

Haber Merkezi