Türk bilim insanı Antarktika'da 10 liken türü keşfetti
Antarktika'da bilimsel araştırmalar yapan ilk Türk ekibinde yer alan Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Halıcı, bölgede tespit ettiği 10 liken türüyle bilime katkı sağladı.
İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (PolReC) tarafından bilimsel araştırmalar yapmak üzere 28 Aralık 2016'da Antarktika'ya gönderilen ekipte bulunan Prof. Dr. Halıcı, burada kıtada araştırma üslerindeki çalışmalara dahil oldu.
Ukrayna, Çekya ve Türk üslerinde kaldığı süreçte 200 farklı türe ait 800 örnekle Türkiye'ye dönen Halıcı, likenlerle ilgili çalışmalarına Türkiye'de devam etti.
Halıcı, Antarktika'dan topladıkları liken örneklerini TÜBİTAK'ın da desteğiyle sınıflandırmaya çalıştıklarını söyledi.
Son 50 yılda kutuplarda inanılmaz bir hava sıcaklığı artışı yaşandığına değinen Halıcı, bu artışın yaklaşık 3 santigrat derece olduğunu belirtti.
Sıcaklık artışını ilk olarak organizmalar üzerinde incelenebileceğini anlatan Halıcı, likenlere yönelik çalışmaların önemini vurguladı.
- 500 liken üzerinde çalışma var
Likenlerin Antarktika'da karasal bitki örtüsünün en baskın organizmaları arasında yer aldığını vurgulayan Halıcı, 500 civarında çalıştıkları liken olduğuna değindi.
Üç defa Antarktika'ya gittiğini anlatan Halıcı, şunları söyledi:
"Oradan örnekler topladık. O örnekleri DNA barkodlaması ile tür seviyesinde teşhis ediyoruz. Kıtada 100 yıldır likenlerle ilgili çalışmalar yapılıyor. 500 civarında tür daha önce rapor edilmişti. Son altı yılda yaptığımız çalışmalarla bilim dünyası için yeni, yani daha önce dünyanın hiçbir yerinden tanımlanmayan 10 yeni türü orada tanımladık ve isimlendirdik. Ayrıca 25-30 civarında diğer kıtalardan bilinen ama Antarktika'da varlığı bilinmeyen türleri tespit ettik."
- Antarktika insan etkisinin dünyada en az olduğu yer
Antarktika'yı doğal bir laboratuvara benzeten Halıcı, bölgeyi insan etkisinin dünyada en az olduğu yer olarak tanımladı.
Halıcı, son çalışmalarıyla ilgili, "Son seferde iki tür tanımladık. Birisini 'Rhizocaron ozsoyae' olarak adlandırdık. TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy hanımın ismine ithafen. İkincisinde ise Antarktika seferlerinde yaklaşık üç ay boyunca evimizden uzak kalıyoruz. Büyük oğlumun ismine ithafen 'Candelariella ruzgarii' olarak adlandırdık ve bilim dünyasına kazandırdık." dedi.
Likenlerle ilgili bilimsel çalışmalara devam edeceklerini vurgulayan Halıcı, Antarktika biyoçesitliliğini belirlemenin önemli olduğunu sözlerine ekledi.