Aras: 'Yaşam koçluğu, geleceğin şimdiden inşasına yardımcı olmaktır'

Gerçekleşen söyleşide ‘yaşam koçluğu’ hakkında bilgiler veren Aras, “Yaşam koçu; hayallerinizi gerçekleştirmede size yol arkadaşlığı yapar, yaşam koçluğu ise geleceğin şimdiden inşasına yardımcı olmaktır” dedi.  

GÜNÜMÜZÜN POPÜLER MESLEKLERİNDEN YAŞAM KOÇLUĞU NEDİR, NEYE HİZMET EDER?

Aslında bu soruya koçluk ne değildir diyerek başlasak daha doğru olacak. Koçluk bir danışmanlık hizmeti değildir. Koçluk akıl vermek değildir. Koçlar asla hocalık yapmazlar ve kimseye ders verme gibi bir görevleri yoktur. Koçluk, kişilerin yaşamsal farkındalığını arttırarak potansiyel kaynaklarını keşfetmesine ve yaşamındaki maksimum performansı yakalayabilmesi için yardımcı olmaktır. Koçluk kişinin güçlü yönlerinin yapılandırılmasıdır. Yaşam koçluğu sürecinde kontrol koç ta değil hizmet alan kişidedir. Yaşam koçu; hayallerinizi gerçekleştirmede size yol arkadaşlığı yapmaktadır. Bu yolda ki ilk adım kendinizi iyi tanımak ve gerçekten ne istediğinizi net bir şekilde belirlemek olmalıdır. Çevre baskısından uzak sadece kendi isteklerinizi gerçekleştirmeniz bazen kolay olmayabilir. Yaşam koçu, ne istediğiniz konusunda kafanızda bazı şeylerin netleşmesinde yardımcı olan kişidir. Hepimizin hayatın içinde birçok isteği var. Aslında hepimiz kendimizi gerçekleştirmek, olası en yüksek potansiyelimizi yaşamak istiyoruz. Bir yaşam koçu ile çalışmak içinizdeki en yüksek potansiyeli, en yüksek ihtimalleri fark etmenizi ve bunları ortaya çıkarmanızı sağlar. Yaşam koçluğu, kendi yaşamına dışarıdan bakmak, yaşamını gözlemlemek, kendisinin farkına varmak daha doğrusu kendini keşfetmek ve böylece potansiyelini maksimum kullanmak isteyen bireyler için gerçek bir fırsattır. Koçla yapacağınız çalışma, kararsız kaldığınız ya da sıkıştığınızı sandığınız noktadan sizi çıkarmayı amaçlar. Bunu size yapmanız gereken şeyi söyleyerek yapmaz. Size yeni bakış açıları kazandırmak gibi farklı teknikler kullanılır. Böylece hiç farkında olmadığınız ya da bugüne kadar kullanmadığınız güçlerinizi açığa çıkararak hayatınıza yeni bir yön verebilirsiniz. Yaşam koçu; size tavsiyede bulunmaz, herhangi bir düşünceyi ya da eylemi empoze etmez.

YAŞAM KOÇLUĞU İLK OLARAK NEREDE VE NASIL BAŞLAMIŞTIR?

‘Coach’ Fransızca kökenli eski bir kelime ve anlamı ‘insanları bir yerden diğerine taşıyan araç, araba’ dır. 1500’lü yıllarda İngilizce’de de benzer bir anlamda kullanılmaya başlandı. Günümüze yakın anlamda ilk kez 1840 yıllarında Oxford üniversitesinde öğrencileri sınava hazırlayan özel öğretmenler için kullanılmaya başlandı. 1889 ve sonrasında ise daha modern bir anlam içererek, sporcu ekiplerini eğiten kişilere verilen isimdi. Koçluk terimi günümüzdeki anlamında ilk kez 1985 yılında Dr. Dick Borough tarafından kendi liderlik tarzını tanımlamak için kullanıldı. 1950’li yıllardan itibaren de Amerika’da iş ortamında ki ilk modern koçluk deneyimi şirketleri ve yaşamlarıyla ilgili şahsi problemlerini gizlice ve güvenle tartışıp paylaşabilecek birilerini arayan genel müdürler tarafından bir kenara çekilen endüstriyel psikologlar sayesinde yaşanmıştır. Ülkemizde ise uzun süredir yapılan koçluk 26.06.2013 tarihi itibari de resmi gazete de yayınlanarak resmen tanınmış gerçek bir meslek haline gelmiştir.  

YAŞAM KOÇLUĞUNUN HEDEF KİTLESİ KİMLERDİR, BELLİ BİR YAŞ GRUBU İLE SINIRLI MIDIR?

İnsanların doğası her zaman ileriye gitme üstüne kuruludur. Kimse yerinde saymak istemez. Bu nedenle insanlar her zaman yaşam koçuna ihtiyaç duyarlar. Yaş, iş, mevkii, cinsiyet, din, dil, ırk, medeni durum ne olursa olsun, sadece ve sadece kendini keşfetmek isteyen, hayallerine, mutluluğuna, arzuladığı ve gerçekten sevdiği değerlere ulaşmak isteyen ruh sağlığı yerinde olan herkes koçluk hizmeti alabilir. Yaşam Koçluğu, akıl ve ruh sağlığı yerinde olup, hayatında geldiği noktada kendisini mutsuz hisseden, aradığı yönü bulamayan ya da o yöne doğru nasıl ilerleyeceğini bilemeyen kişiler içindir. Aynı zamanda bulunduğu noktadan memnun olan ama daha iyisini hedefleyen insanlarda yaşam koçluğu hizmetinden faydalanabilirler. Ne istediğini bilmek isteyenler, hedefini bulmak isteyenler, hedefi olup başarılı sonuç almak isteyenler, başarısın ileriye taşımak isteyenler, bir sorunu çözmek isteyenler, karar vermek isteyenler yaşam koçluğunun hedef kitlesidir. İnsanlar içlerindeki potansiyeli ortaya çıkarmak isterler. Bunu yaparken de seçenekleri doğru değerlendirmek ve doğru karar vermeleri gerekir. İstediklerini sağlıklı bir şekilde yapmak ve bunun sonucunda içinde huzuru hissetmek mutluluğa giden ilk adımdır. Bu amaca giden yolda yaşam koçu ile çalışmak yolu kısaltabilir. Sadece şuna dikkat etmek gerekir; koçluk, alınmak istenen duruma göre farklılıklar görülür. Örneğin öğrenci koçunun çalıştığı hedef kitle ile kurumsal koçluk yapan bir koçun hedef kitlesi farklı olabilir.

YAŞAM KOÇLUĞU HANGİ ALANLAR İLE İLGİLENİR, FAALİYET ALANLARI İÇERİSİNDE NELER VARDIR?

Günümüzde ülkemizde pek çok konuda koçluk çeşidi vardır. Bunlardan bazıları yaşam, öğrenci, ebeveyn, performans, takım, satış, girişimci, sporcu, kobi, kurumsal, satış, yönetici ve ilişki koçluğu' dur. Ülkemizde bireysel koçluk uygulamalarının en yaygın çeşidi yaşam ve öğrenci koçluğu, iş yaşamında ise yönetici ve takım koçluğu olarak gözükmektedir.  Örneğin öğrenci koçluğu içerisinde planlı çalışma, hedef oluşturma, motivasyon, kaygı gibi konularla ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Yaşam koçluğunda ise motivasyon, iletişim, kişisel gelişim konularında çalışmalar yapılmaktadır. Koçluk konusunun temelinde bazı ortak sebepler yer alsa da her koçluk çeşidinin kendi içerisinde işleyişi ve hedef belirleme çalışması vardır. Aslında insanın olduğu her yer ve insan faktörünün dahil olduğu her konu koçluk faaliyet planlaması içerisinde yer alır.

BİR YAŞAM KOÇU OLARAK İNSANLAR SİZE NE ŞİKAYETLER YA DA BEKLENTİLER İLE GELİYOR?

Yaşadığımız dönem itibari ile insanlar yoğun bir koşuşturma içerisinde yer alıyor. Bu mücadelede de başta kendileri olmak üzere bazı şeyleri ikinci hatta üçüncü plana atabiliyor. Hedef belirlemede sıkıntı yaşayan, değişmek isteyen fakat bunu nasıl yapacağını bilemeyen, bulunduğu noktadan rahatsızlık duyan insanlar koçluk hizmeti almak istiyor. İnsanların bir koç ile çalışmaya başlamasının temel nedeni hayatlarında bir şeylerin bozulmasıdır diyebiliriz. Bu durumu atlatabilmek için bir koçun yardımına ihtiyaç duyarlar. Kimi insan mutlu olmak için koça gelirken kimi insan da mevcut mutluluğun yetersiz kaldığı için koçluk hizmeti almak ister. Fakat iki noktada da ortak olan şudur ki; insanlar bunu nasıl yapacaklarını bilemezler. İnsanları hayatlarındaki ulaşmak istedikleri hedeflere götüren bir çok yol bulunmaktadır. Kişilerin kendi kişiliklerine en uygun hedefi ve bu hedefe ulaştıracak yolu bulmaları için doğru seçimler yapmaları gerekir.  Bu kararları verme aşaması bazen sanıldığı kadar kolay olmayabilir. Bu nedenle bir koçtan destek almak isteyebilirler. İnsanlar kendilerini olduğu gibi kabul edecek asla yargılama yapmayacak bir yol arkadaşı arayışına girebilirler. Bu da koç ile çalışmalarının temel nedenlerinden birisi olarak görülebilir.

SİZE MÜRACAAT EDEN İNSANLARA NELER SUNUYORSUNUZ, ONLARA NE GİBİ BİR FAYDANIZ DOKUNUYOR?

Nasıl ki hastalandığımızda oturup geçmesini beklemek yerine doktora gider ve tedavi sürecini başlatıyorsak; hayatımızda bizi rahatsız eden duygu, durum ya da olayları yoluna koymak, zamanımızı, ilişkilerimizi, planlarımızı verimli kılmak, mutluluğu huzuru hatta tutkuyu hayatımıza katmak için profesyonel bir koçtan koçluk hizmeti almalıyız. Her zaman her şey istediğimiz gibi gitmeyebilir. Yaşam, olaylar ve ilişkiler ağı ile bize bazı deneyimler yaşatır. Bu deneyimlerin içinde hayatın çözmemizi istediği şifreler vardır. İnsanlar, olaylar ve durumlar, yeniden değerlendirmeyi bekler. Hatta çoğu zaman düşünce ve duygularımızı, verdiğimiz tepkilerimizi ve onların sonuçlarını değerlendirmek, hatalarımızı görebilmek, bizi ileri taşıyabilir. Peki, geleceği şimdiden ön görerek organize etmek bize neler kazandırır? Bence çok şey kazandırır. İşte yaşam koçluğu, geleceğin şimdiden inşasına yardımcı olmaktır. Geçmişten bağımsız olarak kendimizi anlamak, geleceğe yön vermek yaşam koçluğunun çıkış noktasıdır. Yaşam Koçluğu, kişinin kendini en iyiye taşıyacak bütün kaynaklara sahip olduğunu, hayatında ulaşmak istediği bütün cevaplara sahip olduğunu peşinen kabul eder. Bütün mesele, içimizdeki bu gücü uyandırmak ve sahip olduğu potansiyeli hayata kazandırmaktır. Biz insanları oldukları gibi kabul ediyoruz. Kendi doğrularına ve ulaşmak istedikleri hedeflere saygı duyuyoruz. Onları yargılamak ya da bize göre doğru olanı göstermek gibi bir hedefimiz yok. Bu nedenle ulaşmak istedikleri yolda insanlara yol arkadaşlığı yapıyor onlara ayna görevi görüyoruz. Bu nedenle insanlar tüm çekincelerden uzak korkuları kaygıları olmadan yaşam koçu ile çalışmaya devam ediyor. Ayrıca istenilen koçluk türüne göre de çalışma yapabiliyoruz. Örneğin öğrenci koçluğunda hedef belirleme, planlı çalışma ve sınav kaygısını yenme üzerine çalışmalar yaparken, yönetici koçluğunda insan yönetimi, hedef dağılımı türünde çalışmalar yapabiliyoruz. Bunun yanı sıra açmış olduğumuz eğitim programları ile yaşam koçluğu ve eğitim koçu olmak isteyenlere yardımcı oluyoruz.

SON OLARAK YAŞAM KOÇLUĞUNUN GELECEĞİ VE İNSANLARA KATKISI KONUSUNDA ÖNGÖRÜLERİNİZ NELERDİR?

Yaşam koçluğu her geçen gün daha da popüler bir meslek haline gelmektedir. Bunun başlıca nedeni insanların hayatlarını sürdürdükleri süre içerisinde bir çok dönemde koç ile çalışmaya ihtiyaç duymalarıdır. Öğrencilik döneminde koçluk alan bir insan daha sonra ki iş yaşamında da koç ile çalışmaya devam etmektedir. Burada değişen tek şey koçluk görüşmelerinde ki gündem maddeleri olmaktadır. İnsanların sürekli ileriye gitmek istemeleri ve bunu nasıl yapacaklarını bilememeleri hayatlarının her döneminde koç a ihtiyaç duymalarına sebep olmaktadır. İnsanların seçimlerini, hayatlarını etkileyen çevre faktörü içerisinde hiçbir yargılama yapmayan, yönlendirme yapmayan ve karşısında ki insanı olduğu gibi kabul eden yaşam koçları bundan sonra hayatın her alanında insanlara yardımcı olmaya devam edecektir. Mutlu bireylerin oluşması, seçimleri doğru yapan insanların varlığı ve her şeyden önce karşısında ki insanı olduğu gibi kabul etmeyi başaran insanların çoğalması da insanlara sunulacak en büyük katkılardan bir tanesidir diye düşünüyorum. RÖPORTAJ: KAAN AKBAŞ