AYM'nin 'Evlenen kadının kocasının soyadını alacağı' iptal kararı yürürlüğe girecek

Türk medeni Kanunu’nda ‘Evlenen kadının kocasının soyadını alacağı’ öngören hükmünü iptal eden Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) kararı 28 Ocak'ta yürürlüğe girecek.

Türk Medeni Kanununun 187. Maddesi; ‘Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir.’ şeklindedir. 

Kanun maddesine göre kadınlar yalnızca evlendikleri kişinin soyadını kullanabilir ya da evlendikleri kişinin soyadının önüne evlenmeden önceki soyadları gelecek şekilde kullanabilir.

Soyadının kadının kimliği ile kişiliğinin bir parçasını oluşturduğu, itiraz konusu kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını kullanma hakkına getirilen sınırlamanın meşru bir amacının bulunmadığı, erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkün iken aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) söz konusu farklı muamele nedeniyle ihlal kararları verdiği, ayrıca bireysel başvuru alanında Anayasa Mahkemesince verilen ihlal kararlarının da bulunduğu ancak değiştirilmeyen kuralın idare tarafından uygulanmaya devam edildiği, bu durumun ise Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığı ilkesini ihlal ettiği belirtilerek  kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Gerekçesi ile ‘evlenen kadının kocasının soyadını alacağı’ öngören hükmünü iptal eden kararın yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu'nun ‘Evlenen kadının kocasının soyadını alacağı ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadının önünde önceki soyadını da kullanabileceği, kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra tek başına kullanamayacağı’ öngören 187. maddesinin birinci cümlesini iptal etmiş ve TBMM tarafından kadın erkek eşitliğine uygun yeni bir düzenleme getirilmesi için 9 ayılık bir süre tanımıştı.

AYM’nin tanıdığı süre 28 Ocak 2024 tarihinde doluyor.