Azeri akademisyen ve siyasetçiler Ermenistan'da devlet kurma girişiminde bulundu

Erciyes Üniversitesi Ermeni Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gaffar Mehdiyev, Azerbaycanlı 40 akademisyen ve siyasetçi bir araya gelerek, Ermenistan toprakları içerisinde bulunan ve ‘Batı Azerbaycan’ olarak adlandırılan bölgede, ‘Muhacir Batı Azerbaycan Erivan Cumhuriyeti’ kurmak için teşebbüs oluşturduklarını söyledi.
Kendisi de Azeri olan Mehdiyev, Ermenistan devleti arazisi içerisinde yer alan ve başkent Erivan ile Gümrü’yü de içine alan 29 bin kilometrekare araziyi kapsayan bölgede Muhacir Batı Azerbaycan Erivan Cumhuriyeti kurmak için teşebbüste bulunduklarını ifade etti.

Söz konusu bölgenin Azeriler tarafından ‘Batı Azerbaycan’ olarak tanımlandığını ve Ermenistan devleti kurulmadan önce burada Azerilerin yaşadığını belirten Mehdiyev, “Bu devletin kurulması görüşü Azerbaycan’da 1990’lı yıllardan bu yana var. Çünkü en son 1988-89 yıllarında, Batı Azerbaycan olarak tabir ettiğimiz bölgede 250 binden fazla Azerbaycan Türk’ü Azerbaycan’a, Türkiye’ye, Rusya’ya ve başka yerlere göç etmek zorunda kaldılar ve orada Azerbaycan varlığına son verildi. Oradan göç edenler aslında Azerbaycan vatandaşı değil, Ermenistan vatandaşı idiler ve biz her zaman bu bölgeyi Batı Azerbaycan olarak tanımladık” dedi.

‘ERMENİSTAN AZERBAYCAN İLE İMZALADIĞI PROTOKOLÜ İHLAL ETTİ’

Ermenistan’ın Doğu Anadolu’daki işgal planını sona erdiren 1920 tarihli Gümrü Anlaşmasından sonra, Gümrü’yü topraklarına dahil eden Ermenistan’ın bu kez Azerbaycan devletinin kontrolü altında bulunan Erivan’ı istemek için anlaşma masasına oturduğunu dile getiren Mehdiyev, olayların kronolojik sırasına dair şu bilgileri verdi:

“Şimdiki başkent Erivan o zaman Azerbaycan devletinin kontrolü altındaydı, Ermeniler Azerbaycan’a başkent yapacak kentleri olmadığından dolayı Erivan’ı istemek için başvurdu. O zaman da Batum’da, Paris’te, Avrupa’nın başka yerlerinde barış görüşmeleri yapılıyordu ve yabancı ülkeler Azerbaycan ve Türkiye’ye Ermenilere Erivan’ı vermeleri konusunda baskıda bulundu. Yoksa 9  bin metrekare arazisi olan Ermenistan devleti ya Gürcistan ya da Azerbaycan’ın içinde özerk bir cumhuriyet olacaktı. Erivan’ı verdikten sonra Azerbaycan hükümeti 29 Mayıs 1918’de ‘3 sayılı protokol’ü kabul etti. Buna göre; Dağlık Karabağ ve Zengezur’daki iddialarından vazgeçmesi şartıyla Erivan Ermenistan’a bırakıldı ama daha sonraki yıllarda Ermenistan bu şartları ihlal etti. Şimdi Zengezur Ermenistan’a birleştirilmiş durumda ve Dağlık Karabağ da işgal altındadır. O nedenle aslında Azerbaycan topraklarında olan Erivan kenti Ermeniler tarafında işgal edilip başkent yapıldı. Bu ihlalden dolayı muhacir bir Batı Azerbaycan Devleti kurma görüşü önceden beri Azerbaycan’da vardı, geçmişte de bir takım girişimler oldu ancak başarılı olamadı. Bu görüşü paylaşanlarla hem Türkiye hem Azerbaycan’da bir araya geldik ve böyle bir teşebbüs grubu oluşturduk. Teşebbüs grubu 9 Mayıs’ta bir video konferans düzenledi ve bu video konferansa 40’tan fazla insan katıldı. Bu video konferansta; Muhacir Batı Azerbaycan Erivan Cumhuriyeti kurulma kararı ilan edildi, 14 maddelik bir beyanname oluşturuldu.”

‘TEŞEBBÜS HEM TÜRKİYE HEM AZERBAYCAN’IN ELİNİ GÜÇLENDİRECEK’

Muhacir Batı Azerbaycan Erivan Cumhuriyeti teşebbüsü oluşturmak için bir araya gelenler arasında Azerbaycan’ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey’in damadı Agil Samedbeyli, Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi temsilcisi Yasemin Karakoyunlu gibi önemli isimler bulunduğunu kaydeden Mehdiyev, bundan sonraki aşamada bir ulusal meclis oluşturulacağını, daha sonra parlamento seçimleri için hazırlık yapılarak hükûmet kuracaklarını söyledi.

Dünya genelinde, yarım milyonu Türkiye’de olmak üzere Batı Azerbaycan kökenli 2 buçuk milyona yakın insan olduğunu belirten Mehdiyev,  “Bu teşebbüs Hem Azerbaycan ve hem de Türkiye Cumhuriyeti için yararlı olacaktır. Çünkü Ermeniler Türkiye topraklarındaki iddialarından vazgeçmemişlerdir, hatta Doğu Anadolu’da sözde bir Batı Ermenistan Devleti de kurulmuştur. Bunun karşısına Muhaceratta Batı Azerbaycan Batı Ermenistan Devleti’ni de çıkarabiliriz. Azerbaycan da bu teşebbüsle Dağlık Karabağ’ın işgal altında olmasına karşı elini güçlendirecektir” diye konuştu.

Haber Merkezi