Bir İnsan Neden Yalan Söyler?
Yalan söylemek bilerek ve isteyerek yanlış ifadede bulunmaktır. Genellikle gerçeği söylemenin yaratacağı sonuçlardan kaçınmak için yalan söylenir. Çocukluktan itibaren yalan söylemenin hem dinen hem de ahlak yönünden doğru olmadığı öğretilse de her insan yalan söyleme potansiyeline sahiptir. Peki bir insan neden yalan söyler? İşte cevabı Kayseri Anadolu Haber'in bülteninde...
Günlük yaşamda yalan söylemek, birçok kişi için kaçınılmaz bir davranış olarak karşımıza çıkıyor. Ancak yalan söylemenin arkasında yatan nedenler ve yalanın ortaya çıkması durumunda verilen tepkiler oldukça çeşitlilik gösteriyor. İşte, yalan söyleme nedenleri ve ortaya çıktığında verilen tepkiler:
Yalan Söyleme Nedenleri ve Sonuçları
Yalan söyleme, insan davranışlarının karmaşık bir parçasıdır ve birçok farklı nedene dayanabilir. İşte yalan söylemenin başlıca sebepleri:
-
Gerçeği Saklama veya Üzmemek İçin: İnsanlar, gerçeği saklayarak karşısındaki kişiyi üzmemek veya zarar vermemek amacıyla yalan söyleyebilirler.
- Stres ve Korku: Stres veya korku anlarında, bireyler doğruyu söylemek yerine yalan söylemeyi tercih edebilirler.
- Hataları Gizlemek: Yapılan hataların veya yanlış işlerin ortaya çıkmaması için yalan söyleme eğilimi yaygındır.
- Kendini Daha İyi Gösterme: Bazı insanlar, karşı tarafı kırmamak veya kendilerini daha iyi göstermek için yalan söylerler.
- Çıkarları Koruma ve Ego Tatmini: Kendi çıkarlarını koruma veya egolarını tatmin etme amacıyla yalan söyleyenler de vardır.
- Zorunluluktan Yalan Söyleme: Duruma göre yalan söyleme, bazen işine geldiği için bazen de mecbur kaldığı için gerçekleşir.
- Cesaretsizlik ve Gerçekle Yüzleşememe: Cesareti olmayan veya gerçekle yüzleşemeyen kişiler yalan söyleme eğilimindedir.
- Kendini Yeterli Gösterme: Kendini yetersiz hisseden bireyler, daha yeterli görünmek amacıyla yalan söylerler.
- Saklamak İstenen Şeyler: Söylenmesini istemedikleri şeyleri saklamak için yalan söylenebilir.
- Gerçeklerden Kaçma: Bazı kişiler, acı gerçeklerden kaçmak için yalan söylerler.
- Kötü Duruma Düşmemek: Kötü bir duruma düşmemek için yalan söyleyenler de vardır.
- Sorumluluktan Kaçma: Sorumluluktan ve doğacak sonuçlardan kaçmak amacıyla yalan söylenebilir.
- Durumu İdare Etme: O anki durumu idare etmek için yalan söylemek yaygın bir davranıştır.
Peki, yalan ortaya çıkarsa ne yapılmalı? İşte yalanın ortaya çıkması durumunda insanların verdiği tepkiler:
- Gerçeği Söylemek veya Yalanı Sürdürmek: Bazıları yanlış anlaşılmamak için gerçeği söylerken, bazıları ise yalanı sürdürmeyi tercih edebilir.
- İnkâr veya İtiraf: Karşısındaki kişiye bağlı olarak, yalan inkâr edilebilir veya itiraf edilebilir, neden yapıldığı açıklanabilir.
- Sebebi Açıklama: Doğruyu söyleyerek yalanın sebebini uygun bir dille açıklamak yaygın bir yöntemdir.
- Bütün Doğruları Söylemek: Bazıları tüm doğruları söylemeyi tercih eder.
- Özür Dilemek: Yalanın nedenini açıklayıp özür dilemek de yaygındır.
- Gönül Alma ve Telafi: Gönlünü almaya çalışarak hatayı telafi etmek de sıkça yapılan bir davranıştır.
- Başka Yalanla Kapatma: Yalanı başka bir yalanla kapatmak da bazı kişiler tarafından tercih edilir.
- Hayal Kırıklığına Uğramış Gibi Davranma: Gerçekten doğruyu söylüyormuş gibi yaparak hayal kırıklığına uğramış gibi davranmak da bir stratejidir.
- Daha Büyük Yalan Söylemek: Bazı durumlarda daha büyük bir yalanla durumu örtbas etmek tercih edilir.
- İnkâr: Yalan söyleyen kişiler, yalanları ortaya çıktığında inkâr etmeyi de seçebilirler
- Umursamama: Karşısındaki insana değer vermeyen kişilerin bu durum karşısında hiçbir şey yapmama hareketidir.
Kayserili vatandaşlar ile yapmış olduğumuz röportajda utananların yanı sıra yalan parayla olsun kredi çeker yine söylerim cümleleri de oldukça düşündürüyor.
Bu nedenler ve tepkiler, insanların sosyal ilişkilerinde yalan söyleme ve bunun sonuçlarıyla başa çıkma yöntemlerinin bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Her birey ve durum farklılık gösterse de, yalan söylemenin ardındaki motivasyonlar genellikle bu sebeplerden kaynaklanmaktadır.