Eğitimde etkili proje STEM, ilk Kayseri'de
İngilizce'de bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik sözcüklerinin baş harflerinden oluşan ve eğitim alanında etkili bir öğrenme metodu olarak başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde uygulanan STEM Projesi konusunda İl Milli Eğitim Müdürü Bilal Yılmaz Çandıroğlu ile bir söyleşi yaptık. Gerçekleşen söyleşide İl Milli Eğitim Müdürü Çandıroğlu, Türkiye'de ilk olarak Kayseri'de uygulanmaya başlanan STEM Projesi'nin, eğitimde 3 boyutlu plan proje yapabilme yeteneğini arttıran, inovasyonu destekleyerek yeni icatlar üretebilmeyi sağlayan ve eğitimi tek düzelikten kurtaran bir uygulama olduğunu kaydetti.
STEM NEDİR?
STEM İngilizce olan kelimelerden bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik anlamına gelen kelimelerin birleşimidir. Temel yaklaşımı ise fen ve matematik bilimlerinin mühendislikle birleştirilerek eğitim öğretim metodu. Tabi STEM aynı zamanda inovasyon yapabilme edebilme ile alakalı çocuklarımıza bu hazzı yaşatmak, bu yaşam şeklini kazandırmak. Yani eğitimi, şimdiye kadar bizim okullarda gördüğmüz tek düzelikten kurtarma noktasında çok önemli bir yaklaşım olarak görüyoruz. 3 boyutlu düşünebilmeyi, 3 boyutlu plan proje yapabilmeyi ve günümüzdeki artık teknolojik verileri küçük yaşlardan itibaren bu düşüncelerinin ve projelerinin içersine katıp kullanabilme becerilerini sunan ve her fırsatta söylediğim gibi STEM gelecekteki eğitim modeli aslında. Bize küçükken icat çıkarma derlerdi. Bu çocuklar artık icat çıkarıyor. Kendi kafalarına göre düşündükleri, planladıkları, programladıkları bir çok şey var. Bu proje ile yeni ürünler ortaya çıkacak. Fen ve matematik alanında ciddi sıkıntılarımız var. Bu sadece şehrimizin problemi değil, bizim ülkemizin genel itibariyle problemidir. Bizim bu STEM projesini uyguladığımız okullarda yaptığımız istatistik çalışmalarımızda minimum yüzde yirmi söz konusu derslerde başarıyı arttırdığı gözlemlenmiştir. Biz bu proje ile çocukların yapabilmesi, edebilmesi ve yeni icat çıkarabilmesi adına onların ellerine bir argüman vermiş oluyoruz. Bu sayede çocuklarımız özgün yeni ürünler ortaya çıkarabilmektedir. STEM bana göre 3 boyutlu düşünmek ve inovasyon üzerinde duran bir sistemdir.
HANGİ ÜLKELER UYGULUYOR BU PORJEYİ?
Başta ABD olmak üzere İngiltere var, Almanya, Çin, Çin'in özellikle Şangay bölgesi, Malezya, Endonezya gibi ülkelerinde STEM yaklaşımları ile alakalı uğraşları var ancak bunun en ciddi anlamda uygulayıcısı ABD, Almanya ve İngiltere. Bu ülkeler zaten STEM'i ortaya çıkaran ülkelerdir. Ve STEM'de dünyada 12 tane profesörün onayı var çeşitli ülkelerden.
NE GİBİ AVANTAJLARI, İMKANLARI VAR, NE AMAÇLAMAKTASINIZ STEM PROJESİ İLE?
Bizim amaçladığımız, eğitimde genel itibariyle baktığınız zaman biz çocuklara tabiri caizse diyoruz ki iki kere iki dört eder ve bu şu şekilde olur. Ancak bu STEM yaklaşımı, bakış açısı, iki kere iki kaç eder diyor. Yani sorgulayarak, yaparak, yaşayarak bir öğrenme modeli sunuyor ve en önemlisi, öğrenmeyi iki boyutludan, yani kağıt üzerinden siz üç boyutlu hale taşıyorsunuz. Yapabilmek, edebilmek, bir şeyler ortaya koyabilmek noktasında hiçbir şey olmasa bile çocuklarda bir özgüven duygusu geliştiriyor. Sonra bu şunu da getiriyor; yeni karşılaştığı problemlere çözüm üretebilme alışkanlığını da bu çocuklara kazandırmış oluyorsunuz ve en önemlisi bir şeyi yapıp başardığı zaman, mesela ben bir şey anlatayım size; geçen yıl ki uyguladığımız ilk uygulamalarımızdan sonra çocuklar hiç bizim kataloglarımızda olmamasına rağmen tramvay modelini yapmışlardı. Bunu anlatırken çocuk bize diyor ki 'hocam biz bunu bu şekilde yaptık ama bir daha ki sefere bunu biraz daha geliştireceğiz ve rayı şu şekilde değiştireceğiz'. İşte bizim istediğimizde bu zaten, yeni şeyler ortaya koymak ve geliştirmek.
TÜRKİYE'DE BAŞKA ŞEHİRLERDE STEM PROJESİ UYGULANIYOR MU?
Uygulayıcısı olarak Türkiye'de sadece biz varız. Yani Türkiye'de sadece Kayseri'de bu proje uygulanıyor. Başka hiçbir yerde yok. Bu projeleri teorik olarak ne olur ne biter diye araştıran üniversiteler var. Aslında akademik boyutta da çok bilinen tarafı yok. Uygulayıcısı noktasında da Türkiye'de bizden başka bu projeyi uygulayan ve ortaya koyan da kimse yok. Tüsiad'ın bununla ilgili zaman zaman yaptıkları sempozyumlar var yani STEM uygulamaları ile alakalı. Türkiye'de artık kim STEM ile alakalı bir şey yazacak, çizecek ve bir organizasyon gerçekleştirecekse biz Kayseri Milli Eğitim olarak mutlaka o işin içerisindeyizdir. Çünkü tek uygulayıcısı biziz. Başka illerden soran arkadaşlarımız var. Biz de yaygınlaşması noktasında elimizden gelen desteği vermeye çalışıyoruz.
KAYSERİ'DE STEM MERKEZİ OLUŞTURULDU MU?
Bir STEM Merkezi oluşturduk Kayseri'de. Bunu çok kimse bilmiyor, sessiz sedasız gerçekleştirdiğimiz bir proje. Bizim eski öğretmen evimizin karşı caddesindeki bir atıl Milli Eğitim'in binasını onardık. Baştan aşağı orayı ARGE ve STEM Merkezi haline getirdik. Orada hem hizmet içi eğitim verebileceğimiz hem bu materyallerin orada canlı olarak gözlenip öğretmenlerimiz tarafından görülebileceği, aynı zamanda da bilgi alışverişi olacak bir nevi fizik kimya biyoloji yoğaltım merkezi olan fen ve matematik alanındaki bütün öğretmenlerimizin uğrak yeri oldu. Şu an onarımı bitti ve faaliyete de geçti orası. Şu anda Türkiye'nin ilk STEM Merkezi orası. İnşallah ilerde daha büyük, daha geniş, daha ferah ortamlarda faaliyet gösterecek. Ayrıca sağolsun Büyükşehir Belediyesi'nin önceki başkanı Mehmet Özhaseki bu projenin en büyük destekçilerinden birisiydi. İnşallah önümüzdeki süreçte de desteğini esirgemeyeceğini ümit ediyoruz ama Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Çelik ile de bu konuyu görüştük. Onlardan Harikalar Diyarı'nda kurulan Bilim Merkezi ile birlikte STEM projesinin, o Bilim Merkezi'nin bir alt versiyonu olarak, onu destekleyen bir unsuru olarak önümüzdeki eğitim-öğretim yılında Büyükşehir Belediyemizin de desteğiyle daha geniş çapta hizmet vereceğini düşünüyorum. Büyükşehir Belediyemize de desteklerinden dolayı buradan teşekkür etmeyi istiyorum.
ŞU ANDA STEM PROJESİNİ UYGULAYAN KAÇ TANE OKUL VAR?
Şu anda STEM projesini uygulayan 27 okul var. Ki ilginçtir birinciliği de Yahyalı'daki kız Yatılı İlköğretim Bölge Okulumuz (YİBO) aldı. O da benim için ayrı bir sevinç kaynağı eski bir YİBO müdürü olarak.
STEMLE İLGİLİ KURS VE SEMİNER VERİLİYOR MU EĞİTİMCİLERE?
Biz zaten veriyoruz. İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak STEM'i uygulayacağımız okullardaki eğitimcileri fen ve matematik öğretmenlerini, çoğunluğu akademisyenlerden oluşan, Hacettepe, İstanbul Aydın Üniversitesi'nden hocalarımızın da destekleriyle birlikte burada bu işi uygulayan ARGE personelimiz aracılığıyla beraber eğitimcilere sene başı ve sene sonunda STEM eğitimi uygulamaları konusunda seminer çalışması yapıyoruz ve minimum 2 hafta sürüyor. Ortalama 60 kişilik gruplarla öğretmen arkadaşlarımızı biz bu seminerlere, hizmet içi eğitimlere tabi tutuyoruz.
SON OLARAK ÜNİVERSİTELERDEN STEM KONUSUNDA DAVET ALIYOR MUSUNUZ?
Tabi tabi. Mesela bizim STEM projesini yürüten arkadaşlarımız, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi'nin eğitim görevlilerine ve öğrencilerine STEM uygulamaları konusunda 1 hafta boyunca bu konuyu anlattılar. Sempozyum verdiler orda. Tabi işin garip tarafı şu; biz yurt içinden çok yurt dışından davet alıyoruz. Özellikle Amerika'dan alıyoruz çünkü bu işin ciddi anlamda uygulayıcısı onlar. 4-5 defa Amerika'da arkadaşlarımız bu uygulamalarla alakalı sempozyumlara katıldılar. İngiltere'de 2 defa sempozyuma katıldılar. Orada bu STEM'in bilinirliği çok olduğu ve genel kabul gördüğü için daha çok rağbet görüyor. RÖPORTAJ: KAAN AKBAŞ