İşte Kayseri'de kırtasiye maliyetleri! Marketler mi uygun, kırtasiyeler mi?

Yeni eğitim öğretim yılının ilk zili 11 Eylül’de çalacak. Öğrenciler yeni dönemin heyecanını yaşarken velileri de kırtasiye alışverişi telaşı sardı. Bazı vatandaşlar kırtasiye alışverişini zincir marketlerden yaparken bazıları da kırtasiyecilerden yapmayı tercih ediyor. Kayseri’de kırtasiye işiyle uğraşan Ali Yalçın, yeni eğitim öğretim yılına başlayacak öğrencilere en uygun alışverişi nerelerden yapılması gerektiğini ve güncel fiyatlar hakkında bilgi verdi.

Yüzde 100’e yakın artış!

Fiyatların geçen seneye göre zamlandığını dolayısıyla vatandaşın kırtasiye alışverişinde keyfi olmayan zaruri ihtiyaçlarını aldığını söyleyen Yalçın: “Geçen seneyle bu sene arasında kırtasiye fiyatlarında yüzde 30 yüzde 200 arasında ürüne göre artışlar var. Genellikle kırtasiye, zaruri ihtiyaçlar, silgi, kalemtıraş, uç, uçlu kalem ve tükenmez kalem grubunda yüzde 100’e yakın bir artış var. Örneğin; geçen sene 7 TL’lik bir silgi bu sene 10- 25 TL arasında değişiyor. Geçen sene uçlu kalemler daha çok satılırken bu sene daha çok zaruri olan, keyfi olmayan, sadece zorunlu olan kalem türleri ya da boya türleri alınıyor. Geçen sene kırtasiye listeleri daha çeşitli iken daha çok keyfi ürünler alınırken, mesela bir öğrenci sevdiği seçtiği boyayı alabiliyorken, bu sene sadece listede olan öğretmenlerin zorunlu tuttuğu ürünler alınıyor. Tabii ki burada ekonomik krizin faktörü de görünüyor” dedi.

Okula yeni başlayacak öğrencinin okul masrafı ne kadar?

Kırtasiyeci Ali Yalçın okula yeni başlayacak öğrenciler için ne kadar masraf ayırılması gerektiğini Anadolu Haber muhabirine anlattı. Yalçın: “Diyelim ki siz bugün okula öğrencinizi yazdırdınız. Okul size bir liste verdi. Genelde listelerde şunlar yer alıyor; defter, kurşun kalem, kalem, tıraş, silgi, besleme çantası, çanta, kuru boya, sulu boya, pastel boya, fırça seti, boya kutusu gibi temel ve zaruri ihtiyaç listesi oluyor. Genellikle geçen sene ile bu sene arasında yüzde 50 yüzde 100 arasında bir artış gözlemliyoruz. Geçen sene 500 - 600 liraya orta kalite bir çanta doldururken, 1. sınıfa yeni başlamış bir öğrenci için bu sene en kötü bin 500 – 2 bin lira arasında bir fiyatı buluyor” ifadelerine yer verdi.

‘Geçen sene ile bu sene arasında ciddi bir artış var’

Yeni liseye başlayacak öğrencilerin kırtasiye masraflarının özel okul ve devlet okulu olarak iki kategoriye ayrıldığını masrafın bu kategorilere göre belirlendiğini vurgulayan Yalçın şöyle dedi: “Geçen yıllarda öğrenciler kendi zaruri ihtiyaçlarının dışında ekstra istek kitapları alabiliyorlardı. Fakat ekonomik kriz sadece istekleri değil, ihtiyaçları yönlendirdi. Öğrencileri ve zaruri olan zorunlu olan kitapları şu an alabiliyorlar. Örneğin geçen sene bir öğrenci bir kitabı ortalama 70 - 80 alabiliyorken bu sene 150, 200, 300 kitapları zor alabiliyorlar ve bu anlamda satılan ürün sayısında düşüş, artan ciroda da yükseliş var. Devlet okuluna giden bir öğrencinin ortalama masrafı 3-6 bin TL’ye kadar çıkarken hatta 10 bine kadar çıkarken servis ücretleri vesaire dahil. Özel okullarda 50 binden başlayıp 200 bine kadar çıkıyor. En kötü özel okul fiyatı şuan 40 bin den başlıyor. Bu anlamıyla kırtasiye ve kitap masrafını dahil edersek geçen sene ile bu sene arasında ciddi bir artış var.”

‘Bazen üç haftada bir bile fiyat değişikliği oluyor!’

Yalçın, üniversite okuyan öğrencilerin aylık aldıkları burs en fazla 6-7 kitap alabildiğini, dolayısıyla kültür kitaplarında ciddi bir satış sorunu olduğuna dikkat çekerek şu ifadelere yer verdi: “Üniversite kitapların şöyle bir faktörü var;  Üniversite biliyorsunuz, burs ve kredi durumu var ve üniversite öğrencileri genellikle kredi kartları ya da burslarıyla geçiniyor. Ortalama söylüyorum iki yıl önce bir üniversite öğrencisi bursuyla diyelim ki 20 kitap alabiliyorken, şu an bursuyla beş kitap alabiliyor, 6-7 kitap anca alıyor. Bu anlamıyla kültür kitaplarında ciddi bir satış sorunu var. Ciddi bir duruma var. Kültür kitaplarında fiyat artışı yüzde 200-300 e kadar artış gösteriyor. Geçen sene mesela 70 TL olan bir kitap şu an 140-150 TL oldu. Orta yüzde yüze yakın bir zam geldi. Artık zamlarda aktif olarak geldiği için her ay ya da iki ayda bir, bazen üç haftada bir bile fiyat değişikliği olduğu oluyor.”

‘Veliler ve öğrenciler ne diyor?’

Velilerin fiyat artışı konusunda şikâyetçi olduğunu söyleyen Yalçın: “Öğrenciler, mağdur. Üniversite öğrencileri ailelerinden yardım isterken bile çekiniyor bu anlamıyla. Fakat lise ve ortaokul ilkokul öğrencilerinde fuzuli zaruri ihtiyaç olduğu için bunu yapacakları bir şey yok. Fakat veliler bu konudan çok muzdarip. Rahatsız bu durumdan müdahale edilmesini istiyorlar. Yani herhangi bir müdahale olsun istiyorlar, bir politika gelişmesini istiyorlar. Şundan bahsedebiliriz: özel okullar geçen senelere oranla zamlarını yüksek tutmamaya çalışıyor ki müşterilerini kaybetmesinler diye. Bu anlamıyla işte geçen sene 70 bin TL olan bir okul, bu sene 100 bin TL oldu. Ciddi bir zam gibi görünmüyor. Yüzde 30’luk bir artış gösterdi. Enflasyona rağmen fakat şöyle bir durum geliştirdiler. Örneğin: servis parasını yemek parasını ve kitap liste fiyatlarını yüzde 300-500 arasında artış gösterdiler. Bu da velileri ciddi anlamda rahatsız ediyor. Yani piyasada 5-6 bine mal edecek kitap setleri, özel okullar, 15 bin den 30 bine kadar kitap ve kırtasiye listelerin fiyatını velilere dayatılıyor diyebiliriz” şeklinde konuştu.

‘Çoğu kişi artık kitap ve kırtasiye yolunu unuttu’

Kırtasiyeci Ali Yalçın’a devletin maddi durumu iyi olmayan öğrencilere kitap-kırtasiye yardımı yapması kırtasiyecileri olumsuz etkiler mi? sorusunu sorduğumuzda şu cevabı verdi: “Bunu kötü anlamda etkilediği lokal bölgeler var. İyi anlamda etkilediği de… Sorun olmuyor bence. Yani sosyal dayanışma, sosyal politikalar bağlamında, dağıtması yardım etmesi iyi bir şey ya da başka bir biçimde aslında devletin burs oranını arttırması daha güzel olur. Özellikle devlet okullarında daha fakir kesimlerde, daha düşük işçi sınıflı kesimlerde arttırması daha iyi olur. Fakat ciddi anlamda etkilediğini söyleyemeyiz çünkü. Yani eğitimde artık çok sınıfsal bir şeye döndüğü için herkes kitap alamıyor. Mesela, ortalama eskiden her bir kenar mahalle ortaokulu öğrencisi bir ders kitabı alırken tüm dersler kitabı alırken, bugün artık alamıyor ve çoğu kişinin artık kitap ve kırtasiye yolunu unuttuğunu düşünüyorum” diye belirtti.

‘Zincir marketler mi? Kırtasiye mi?’

Bazı veliler-öğrenciler okul alışverişini kırtasiye yerine zincir marketlerde yapmayı tercih ediyor.  Ali yalçın, zincir marketlerin kırtasiyecileri nasıl etkilediğini şöyle yorumladı: “Zincir marketlerin bu işe girmesi aslında piyasayı biraz kırdı. Kırtasiye sektörünün önümüzdeki süreçte daralmaya gideceğini düşünüyorum. Kitap ve kırtasiyeyi birlikte satanlar da çok ciddi etkileme olmadı yine de etkiliyor diyebiliriz, ama sadece kırtasiye bazlı ürün satanları ciddi anlamda etkiledi. Hatta ekmeklerine el koydu diyebiliriz bu anlamıyla. Genellikle kırtasiyeler düşük, orta, üst kalite ürün sattığı için ortalama bin TL’de başlayıp 5-6 bin TL’ye kadar listesini tamamlarken, zincir marketler ise daha düşük kalitede ürün satıyor. Perakendesi daha ucuz olduğu için, onlar da 500-600’den, bin TL veya  bin 500 TL’ye kadar kırtasiye listesi temin edilebilir.  Mesela İlkokul çantasının fiyatı 300- 400 en kötü çanta… Zincir marketlerde ortalama bir çanta 100 liradan başlıyor. 200 – 300’e kadar çıkıyorken, bunu kırtasiyede 500 den başlayıp 2-3 bine kadar çantalar var. Tabii kalitesine göre değişiyor” diyerek sözlerini noktaladı.