- Haberler
- Güncel
- Kayseri'de icralık fabrika dev oldu - Türkiye'nin en büyük 500 kuruluşu arasına girdi!
Kayseri'de icralık fabrika dev oldu - Türkiye'nin en büyük 500 kuruluşu arasına girdi!
Kayseri'de 2003 yılında icra yoluyla satılan bir işletme, birkaç yıl sonra Türkiye'nin en büyük 500 firması arasına girmeyi başardı. Türkiye'nin tek çinko üreten işletmesi olan Çinkur'un başarı ve başarısızlıklarla dolu 60 yıllık hikâyesi Kayseri Anadolu Haber'in bülteninde...
Kayseri’nin İncesu İlçesi’nde 2003 yılında icra yoluyla satılan Çinkur fabrikası, ÇİNKOM A.Ş adını alarak yeni yatırımlarla birlikte 2005 yılında yeniden üretime başladı. Atık maddeleri işleyerek çinko kliklerine dönüştüren fabrika, üretimdeki başarısıyla Türkiye’nin en çok ihracat yapan 500 firmasından biri oldu. Fabrikanın 60 yıllık serüveni, ekonomi alanında ders olarak okutulacak pek çok gelişmeye sahne oldu.
Türkiye’de eşi benzeri yoktu
Çinko üretimi konusunda Türkiye’de tek tesis olan Çinkur’un 60 yıllık hikayesi hem başarı hem de başarısızlıklarla dolu. Çinkur, 1967 yılında Zamantı civarındaki cevherleri işleyerek metan çinkoya dönüştürmesi amacıyla halka açık bir şirket olarak kuruldu. Sermayesi’nin yüzde 49’u Etibank’a ait olan işletme, Türkiye-Kanada teknik işbirliğiyle 1976’da üretime başladı. Çinko üreten tek işletme olan Çinkur, bir dönem Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşlarından biri haline geldi.
İyi yönetilemedi zarar etti
Çinkur, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) iyi yönetilemediği dönemden nasibini aldı ve zarar etmeye başladı. Pek çok işletme gibi Çinkur da özelleştirme kapsamına alındı. 1997 yılında Özelleştirme İdaresi tarafından blok satış yoluyla İranlılar’ın kurduğu Kayseri Maden Metay A.Ş.’ye 14 milyon dolar karşılığında satıldı. Özelleştirme İdaresi’nin 3 yıl üretim yapma şartını yerine getiren İranlılar, 35 milyon dolar civarında borç bırakarak fabrikayı kapattı. İranlıların teknoloji transferi için bu işletmeyi aldığı yönünde iddialar halen gündemdeki yerini koruyor.
14 kez icra yoluyla satışa çıktı
Farklı banka ve kuruluşlara ödenmeyen 35 milyon dolarlık borç zaman içerisinde faiziyle birlikte 65 milyon dolara yükselirken, İncesu İcra İflas İdaresi’nin 13 kez yaptığı satış işleminde alıcı çıkmadı. Çinkur, 14. Satışta İpek Mobilya’ya 4.6 milyon Türk Lirasına satıldı. İpek Mobilya yönetim Kurulu Başkanı Saffet Arslan, o günlerde, fabrikayı arazisi için satın aldıklarını belirterek, çürümeye yüz tutmuş makineleri hurda olarak satacaklarını ve 25 milyon dolarlık yatırımla mobilya tesisi kuracaklarını açıklamıştı.
Türkiye’nin en büyük 500 işletmesi arasına girdi
Ekonomistlerin önerisini dikkate alan iş insanı Saffet Arslan, mobilya üretiminden vazgeçerek, çinko üretiminde karar kıldı. 35 milyon dolar civarında yatırım yapılan ve makineleri yenilenen fabrika ÇİNKOM adıyla 2005 yılından itibaren atık maddeleri işleyerek çinko kliklerine dönüştürmeye başladı. Yönetim ve üretimdeki başarısıyla kısa sürede ayağa kalkan Çinkom, ilk yılında 50 milyon dolar ihracat yapmayı başardı. 200 kişi istihdam eden fabrika, sonraki yıllarda yaptığı ihracatla Türkiye’nin en çok ihracat yapan 500 büyük işletmesi arasına girmeyi başardı.
İkinci bir işletme kuruldu
Çinkom’un başarısından memnuniyetini dile getiren İş İnsanı Saffet Arslan, ‘Son yıllarda çok muazzam ihracat yapıyoruz. Ülkemiz ekonomisine, milli ekonomiye ve çağı açığın kapatılmasına katkı sağlıyoruz. Buradan elde ettiğimiz verimden yola çıkarak İzmir Aliağa bölgesinde yabancı bir ortakla buradakine benzer bir işletme kurduk’ dedi. Çinkom, Fransa, Meskika, Japonya ve Belkiça gibi pek çok ülkeye ihracat yapıyor.
İpek Mobilya Nisan’da kapanıyor
İş İnsanı Arslan, Çinkur’u arazisi için satın aldığını ve söz konusu alanın tamamını İpek Mobilya’nın üretim merkezi haline getireceklerini açıklamıştı. Bir süre sonra bu düşünceden vazgeçip çinko üretmeye başladı ve İzmir’de ikinci bir işletme kurdu. İpek Mobilya ise zarar ettiği gerekçesiyle 26 Nisan 2025 tarihinden itibaren tüm faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.
