Kayseri'de yolun ortasında bulunan mezarın hikayesi...
Kayseri'de Sahabiye Mahallesi'nde bulunan kendi adı ile anılan Helvacı Dede sokağında, yol üzerinde bulunan Helvacı Dede Mezarı görenlerin dikkatini çekiyor. Peki bu mezarın hikayesi nedir? Neden yolun ortasında bulunuyor?
Kayseri, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle öne çıkan bir şehir olma özelliği taşıyor. Özellikle Selçuklu dönemine ait önemli eserler barındırmasıyla bilinir. Kayseri Kalesi, Hunat Hatun Külliyesi, Sahabiye Medresesi, Gevher Nesibe Sultan Türbesi gibi tarihi yerler Kayseri'de şehrin bütünlüğünü sağlayan eserler olarak dikkat çekiyor.
Şehrin hemen her kesiminde tarih kokan eserler mevcut... Şehir merkezindeki Sahabiye Mahallesi'nde de birçok tarihi eser görmek mümkün...
Sahabiye Mahallesi'ndeki bir sokakta ise yolun ortasında bulunan Helvacı Dede Mezarı da buradan ilk kez geçen vatandaşların dikkatini çekmeye devam ediyor. Binaların arasında yolun hemen üzerinde bulunan bu mezarın kime ait olduğunu merak eden tarih meraklıları, bu mezarlığı araştırmaya koyuluyor.
Peki kimdir bu Helvacı Dede?
Helvacı Dede hakkında herhangi bir tarihî malumat bulunamazken, bazı kaynaklara ve rivayetlere göre 15. yüzyılda yaşamış mutasavvıflardan olduğu düşünülmektedir. Helvacı isminden, onun dergâhında fukaraya belirli günlerde helva ikramı yapıldığı anlaşılmaktadır. Aynı bölgede bulunan küçük cami ile birlikte tekkesinin de bulunduğu bir dergâha sahip olduğu belirtiliyor.
Yazar Mehmet Çayırdağ'ın Kayseri Ansiklopedisi'nde yer verdiği bilgilere göre ise, Kayseri'de eski yatır listelerinde 'Şeyh Eimmetü’l-Hulvanî' ismiyle kayıtlı olup, mezarının yeri belirtilmemiş zatın isminin sonradan 'Helvacı' olarak değiştirilmiş olması da ihtimal dâhilindedir. Listelerde 'Helvavî' adlı bir başka zattan bahsedilse de, tarif edilen mezarın yeri buradan çok farklıdır.
Yazar Osman Gerçek de kendi blog sitesinde Helvacı Dede ile ilgili olarak şunları kaydeder: ''13. yüzyılda yaşamış olan Kapadokya Fatihi Turesan-ı Veli, Hac esnasında tanıştığı gönül dostu Hemmet Hü'l Ülvan'ı Kayseri'ye davet ederek beraberinde Kayseri’ye getirir. Şeyh Hülvan Kayseri’de irşad görevine başlar. Aradan yıllar geçtikten sonra kendisi de bir gönül dostu olan Tur Hasan Bey yine hacca gider. Annesi sıcak sıcak helva yapmıştır ve Şeyh Hulvan'ın da olduğu bir ortamda 'Hasan’ım da olsaydı da şu helvadan sıcak sıcak yeseydi' der. Rivayet o ki Şeyh Hulvan bu helvayı alarak Mekke'ye Tur Hasan Bey´e götürür ve bundan sonra adı Helvacı Dede olarak kalır.'
Neden yol ortasında bulunuyor?
Rivayetlere göre de, Helvacı Dede'nin mezarı çevre düzenlemesi bahane edilerek yol ortasından kaldırılmak istenmişse de bunda başarılı olunamamıştır. Belediyenin düzenleme çalışmaları esnasında iş makinesinin kepçesinin yamulduğu, mezarlığa kepçenin giremediği, hatta Helvacı Dede'nin, kepçe operatörünün rüyasına girdiği ve rüyasında bu işten vazgeçmesini isteyince kepçe operatörünün bu işi yapmak istemediğini bildirdiği halk arasında rivayet olarak anlatılır.
