Kayseri'yi tıp merkezi yapan isim: Gevher Nesibe Hatun hakkında bilinmeyenler!

Tarihte ilim merkezi olan ve şanlı Selçuklu İmparatorluğu'nun başkentliğini de yapan Kayseri, Gevher Nesibe hatun'a ve onun bıraktığı eserlere de sahip çıkmıştır. Bugün onun ismi ile anılan fakülte, hastane, mahalle ve kütüphaneler de bu saygının en büyük göstergelerinden biri...Gelin Gevher Nesibe Hatun'u yaşamını ve bıraktığı eser ve vakfiyeleri birlikte tanıyalım.

Gevher Nesibe Hatun kimdir?

Selçuklu hükümdarlarından II. Kılıçarslan’ın kızı (?- 1204).  Gevher Nesibe Sultan, Saray Baş Sipahisine (ordu komutanına) gönül verir, ancak bu evliliğe Gevher Nesibe Sultan’ın ağabeyi hükümdar I. Gıyaseddin Keyhüsrev karşı çıkar. Hükümdarın savaşa gönderdiği Başsipahi savaşı kazanır ama yaralı olarak döner ve bir süre sonra da ölür. Bu olay sonrasında Gevher Nesibe Sultan üzüntüsünden hastalanır ve verem hastalığına yakalanır.

Kız kardeşinin durumunu öğrenen I. Gıyaseddin Keyhüsrev onu ölüm döşeğinde ziyaret eder. Büyük bir pişmanlık içinde özür dileyerek, ondan son dileğini sorar; Gevher Nesibe Sultan, ağabeyine şu vasiyette bulunur: “Ben çaresiz bir derde düştüm. Kurtulmam imkansız. Hiçbir hekim derdime çare bulamadı. Ben artık ahiret yolcusuyum. Eğer dilersen, benim malvarlığımla benim adıma bir şifahane (hastane) yaptır. Bu şifahanede bir yandan dertlilere şifa verilirken, bir yandan da çaresi olmayan dertlere çare aransın. Hem sözlüm kumandanın yaralarını, hem de benim gönül yaramı çekecek olanları iyileştirsin. Bu şifahane ünlü hekim ve cerrahlar yetiştirsin. Burada kimseden bir kuruş para alınmasın. Burası benim adıma bir vakıf olsun.”

Bu vasiyetini yerine getiren ağabeyi 1206 yılında bu günkü medreseyi yaptırır. 2 yıl içerisinde medresenin inşaatı biter. Bu gün ki ismi ile Anadolu’nun en modern Tıp Fakültesi inşaa edilmiş ve insanlara şifa dağıtmaya başlamıştır.

Tamamı Gevher Nesibe Hatun’un parası ile yapılan medresenin ihtiyaçlarını karşılamak için ise bir çok vakfiyesini de halka bırakmıştır.

Kültürünü inancı ile harmanlamış, asaletini başına bir taç gibi başında taşımış, Anadolu Türk kadını, tarih boyunca üzerine düşen vazifeyi en asil bir şekilde yapmıştır. Gevher Nesibe Hatun, Hunat Hatun, Hürrem Sultan ve Kösem Sultan bunlardan yalnızca bir kaçı... Ruhları şad makamları cennet olsun.

Kayseri'nin Gevher Nesibe Hatun'a verdiği değer

Kayseri de böylesine değerli eserler bırakan Gevher Nesibe Hatun’a teşekkür etmeyi bilmiş ve  onun ismini layıkıyla hak ettiği yerlere vermiştir.

Bu yapı ve eserlerden bazıları şunlardır;

Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Fakültesi ve hastanesi 1138 yatak kapasiteli Türkiye'nin sayılı Hastane ve Fakültelerindendir. 1975 yılında kurulan hastane 20 den fazla tıp anabilim dalında eğitim vermekte ve hastaları tedavi etmektedir.

Gevher Nesibe Tıp Tarihi Müzesi

Gevher Nesibe Mahallesi

Gevher Nesibe Kütüphanesi

Darüşşifahane olarak yapılmış olan medrese ise bugün müze olarak kullanılmaktadır.

                                                                                                                                                   Müzenin bölümleri

Tıbbı-ı Nebevi, Gevher Nesibe Eyvanı, Atatürk ve Askeri Hekimleri, Gevher Nesibe Sultan Mescidi ve Sandukası, Kışlık Dershane, İbn-i Sina Eyvanı, Yazlık Dershane Kütüphane, Selçuklu Kıyafetleri, Eski Türk Hekimleri, Sertababet, Eczane, Adli Tıp Tarihi, Dişçilik Tarihi, Hasta Odası, Hemşirelik tarihi, Gevher Nesibe Tıp Tarihi Hekimleri Kayseri ve Civarı Şifalı Sular, Son Asır Türk Hekimleri ,Eczacılık Tarihi ve Haç Hazırlama, Akşam Nakahat Eyvanı Hasta Muayene Yeri, Ameliyathane ve Cerrahi Aletler, Türk Tıbbında Gelişim Tıp tarihi Araştırma Enstitüsü, Sabah Nekahat Eyvanı Akıl Hastanesi Ruh Hastalıkları Psikiyatri Koğuşları bölümleri yer alıyor.

Gevher Nesibe Hatun hakkında yazılan eserler

Aşk prensesleri de öldürür - Muhsin İlyas Subaşı (roman)

Bir aşk bin şifa - Önder Kayhan (roman)

Gevher Nesibe Şifahanesi - Prof Dr. Afet İnan (araştırma)

Kayseri Gevher Nesibe Şifahanesi ve Tıp Fakültesi - Abdullah Kılıç

Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Müzesi – ERÜ