Kira piyasasında yeni tehdit: Kapora! Paranızı geri almak için ne yapmalısınız?
Ev kiralamak isterken paranızı kaybetmeyin! Kapora dolandırıcılığı giderek artıyor. Peki, hukuki haklarınız neler? Kaporanızı geri almanın yollarını öğrenin! Ayrıntılar Kayseri Anadolu Haber'de...
Son yıllarda ev kiralama süreçlerinde sıkça karşılaşılan kapora anlaşmazlıkları, hem kiracılar hem de ev sahipleri için büyük bir sorun haline geldi. Kiracılar, ödeme yaptıkları kaporaları geri almakta zorluk çekerken, ev sahipleri de belirlenen anlaşmaların bozulmasından şikâyetçi. Özellikle büyük şehirlerde yaşanan bu sorun, sosyal medyada birçok kişinin mağduriyetini paylaşmasıyla daha fazla gündeme gelmeye başladı. Peki, kiralama sürecinde verilen kaporalar hukuki olarak nasıl değerlendiriliyor? Geri alınamayan kaporalar için hangi adımlar atılmalı?
Kapora hukuki olarak geçerli mi?
Kayseri’nin tanınmış isimlerinden Avukat Zeki Gümüş’e göre, kaporanın Borçlar Kanunu’nda açıkça düzenlendiğini ve hukuki bir geçerliliğe sahip olduğunu belirtiyor. Türk Borçlar Kanunu’nun 177. maddesine göre, kapora sözleşmenin yapıldığını kanıtlayan bir ödeme olup, aksi belirtilmedikçe asıl bedelden düşülmesi gerekiyor. Ancak uygulamada, bu ödemenin ne tür bir güvence olduğu büyük önem taşıyor.
Kapora alınırken nelere dikkat edilmeli?
Kapora, hukuken iki farklı şekilde alınabilir;
1. Pey Akçesi: Eğer kapora pey akçesi olarak verilmişse ve kiracı ya da alıcı sonradan vazgeçerse, ödeme geri iade edilmelidir.
2. Cayma Tazminatı: Taraflar, kaporayı cayma tazminatı olarak belirlemişse ve sonradan alıcı ya da kiracı geri adım atarsa, ödeme geri alınamaz. Ancak, sözleşmede cayma tazminatı olduğu açıkça belirtilmemişse, Yargıtay bunu pey akçesi olarak kabul eder ve iade edilmesi gerektiğine hükmeder.
Bu noktada en önemli detay, tarafların yazılı bir sözleşme yapıp yapmadığıdır. Eğer sözleşme yapılmadan doğrudan bir kapora ödemesi gerçekleştirilmişse, ödeme pey akçesi olarak kabul edilir ve iadesi gerekir.
Kapora geri alınmazsa ne yapılmalı?
Kapora iadesi konusunda sorun yaşayan kişiler, yasal haklarını aramak için mahkeme veya icra takibi yoluna başvurabilir. Avukat Gümüş, satıcının ya da ev sahibinin haksız yere kaporayı iade etmemesi durumunda, alıcının hem kapora tutarını hem de yasal faizleri ve mahkeme masraflarını talep edebileceğini belirtiyor. Özellikle sosyal medyada paylaşılan mağduriyet hikâyeleri, bu sürecin birçok kişi için zorlu ve uzun olduğunu gösteriyor.
Depozito konusunda nelere dikkat edilmeli?
Kapora dışında, ev kiralarken dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konu ise depozito. Borçlar Kanunu’na göre, depozito en fazla üç kira bedeli kadar olabiliyor ve tahliye sürecinde kiracıya iade edilmesi gerekiyor. Ancak burada da kritik noktalar bulunuyor:
Depozito, elden değil banka yoluyla ödenmeli ve sözleşmede açıkça belirtilmelidir.
Kiracı, taşınmazın temel hizmet borçlarını (su, elektrik, doğalgaz vb.) kapattığını ve ciddi bir zarar vermediğini ispatlarsa depozitoyu geri alabilir.
Ev sahibinin boya ve badana gibi masraflar nedeniyle depozitoyu kesmesi hukuka aykırıdır.
Özellikle Yargıtay’ın verdiği kararlar, depozito tutarının zaman içinde güncellenmesi gerektiğini de ortaya koyuyor. Örneğin, kira sözleşmesi yapıldığında 5.000 TL olan bir kira bedeline karşılık 10.000 TL depozito ödendiğinde, yıllar sonra kira 15.000 TL’ye çıktığında depozito da aynı oranda artırılmalıdır.
Kiracılar ve ev sahipleri için öneriler
Kapora ve depozito ödemeleri kesinlikle elden değil, banka yoluyla yapılmalı ve açıklamada belirtilmelidir.
Yazılı bir sözleşme yapılmadan kapora ödenmemelidir.
Kapora konusunda cayma tazminatı ya da pey akçesi olup olmadığı açıkça belirtilmelidir.
Ev sahibi depozitoyu iade etmekten kaçınırsa, yasal yollara başvurulabilir.
Kira piyasasında yaşanan bu anlaşmazlıklar her geçen gün artarken, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin mağdur olmamak adına hukuki süreçlere dikkat etmesi gerekiyor. Özellikle büyük şehirlerde yaşanan bu sorunlar, dikkatli olunmadığında büyük maddi kayıplara yol açabiliyor.
