Okulun ilk dönemlerine dikkat!

- Ebeveynler bu süreçte nelere dikkat etmelidir?

Okula başlamak insan yaşamında önemli süreçlerden biridir. Öncelikle ilk dikkat edilmesi gereken konu ebeveynler okula hazır mı? Okulun ilk günlerinde, anne-baba ya da aile büyükleri olarak kendi sakinliğinizi korumanız oldukça önemlidir. Kaygılarınızı çocuklarınıza sözlü ya da sözsüz mesajlarla hissettirmemelisiniz çünkü korku ve kaygı bulaşıcıdır ve çocuklar biz büyüklerin bu duygularından kolayca etkilenebilir.

Ardından dikkat edilmesi gereken konuda çocuğunuz okula hazır mı? Akademik, sosyal ve duygusal açıdan çocuğunuzun ilkokulun gerektirdiği becerilere sahip olup olmadığının değerlendirilmesi en az okula başlaması kadar önemli bir konudur. Adaptasyon sürecini hızlandırmak amacıyla uzman kişilerle bu alanların değerlendirilmesini öneriyorum. Bu çocuklardaki dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, özel öğrenme güçlüğü, okul fobisi, kaygı bozukluğu vb. gibi psikolojik sorunların erken tespit edilmesini sağlayacaktır. Böylelikle yaşayacağı sorunlar erken tespit edilip ona göre yol haritası belirlenebilir.

Çocuğunuzu okul hazırlığına dâhil etmenizde önemli bir diğer konudur. Çocuğunuz okula başlayacağı için yapılacak kırtasiye, kıyafet alışverişleri ve evdeki düzenlemeleri çocuğunuzla birlikte, çocuğunuza seçme hakkı vererek yapmanız çocuğunuzun okula karşı pozitif duygular beslemesini sağlayacaktır.

Okula başlamadan önce onu duygusal olarak hazırlamak, duygularını ifade etmesine alan açmak, yaş grubuna uygun yeterli ve gerekli miktarda bilgi vermek bilinmezliği ortadan kaldıracağı için kaygısını azaltacaktır. Belirsizlik, biz yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da kaygıyı arttıran en büyük etmenlerden biridir. Bu süreçte çok sık karşılaştığım ve okula uyum sürecini olumsuz etkileyen okulu gerçeklikten uzaklaştıracak orada sadece oyunlar oynayacaksın, çok eğlenceli bir yer gibi ifadeler çocuğun beklentisini yükseltebilir ve ilerleyen günlerde uyumu zorlaştırabilir. Bu nedenle; okulda rutinlerin nasıl olacağı, kiminle olacağı, ne zaman sizden ayrılacağı, ne zaman kavuşacağını aile bireylerinden duymak size güvenini arttıracaktır.

Bu süreçte önemli diğer konu ise kararlılık ve sabırdır. Çocuğunuzun başladığı eğitim kurumuna inancınız ve güveninizde süreci kolaylaştıracaktır. Çünkü ebeveynin bu duygusu çocuğa, sözel/ duygusal ve davranışsal olarak yansır.

Okula bırakma aşamasında ebeveynler nelere dikkat etmeli?

Okul içerisinde vedalaşmalar kısa tutulmalıdır. Uzayan vedalaşma süreleri hem çocuklarımızın hem ebeveynlerin duygularını yükseltmektedir. Çocukta duygu yükselse de ebeveyn kararlı olmalıdır. Ve çocuğa  Seni anlayabiliyorum. Biliyor musun ben de okula ilk gittiğimde çok heyecanlanmış, hatta annemi özlerim diye üzülmüştüm, bu çok normal. Ama ben seni öğretmenlerin ve arkadaşlarının yanına bıraktıktan sonra burada güzel vakit geçirmen için gideceğim, okulun bittiğinde ise heyecanla seni bekliyor olacağım. şeklinde çocuğunuza anlaşıldığını ifade edebilirsiniz. 

Çocuklar okuldan geldikten sonra ebeveynlerin günün nasıl geçti? sorularına hemen cevap vermeyebilirler. Bu durumda anlatması için ebeveyn çocuğu zorlamamalıdır.

-Ebeveynlere özellikle bu süreçte bunları yapmayın dediğiniz şeyler var mı?

Okula uyum sürecinde; eğer ağlarsan giderim, şımarıklık yapma, artık büyüdün neden ağlıyorsun?, böyle yaparsan öğretmenin kızar ve arkadaşların seni sevmez, ağlarsan seni çıkışta almam, bugün okulda kal yarın okula gelme, arkadaşlarını sevdin mi?, öğretmenin iyi davrandı mı? gibi cümle ve soruları mutlaka kullanmamalarını öneririm.

-1.sınıf hem öğrenciler hem aileler içinde zor olabiliyor. Okuma- yazma sürecinde nelere dikkat edilmeli?

Okuma-yazma öğrenmek zihinsel bir süreçtir ve bu konuda da ebeveynler sabır göstermelidir. Her çocuk için bu süreç farklı şekilde ilerlemektedir. Kimi çocuk daha kolay kavrarken, kimisi biraz daha zorlanabilir. Aile-öğretmen-okul işbirliği de önemli bir konudur. Okulda verilen eğitimin evde aile tarafından doğru bir şekilde desteklenmesi önemlidir.

Öğretmenin okuldaki otorite olduğunu hissettirilmelidir. Ebeveynler çocuklarının yanında öğretmeniyle ilgili olumsuz konuşmamalı. Hatta öğretmenine güvendiklerini söylemeleri çocuğun okulu daha çabuk benimsemesini sağlayacaktır.

-Okul sürecinde gözlemlediğimiz sorunlara ne zaman bir uzman desteği almalıyız?

Unutmayalım ki; Bazen ufak bir sorunla başlayan problemler, artarak çocuğun okula devam etmemesine kadar giden problemlere neden olabilir. Bu genelde gözden kaçan ufak tefek ayrıntılarda gizli olabiliyor bu nedenle ebeveynlerin dikkatli olması gerekmektedir. Bütün öğrencilere ve ailelere sağlıklı, keyifli bir eğitim yılı diliyorum.

Gülşen Büyükçekiç