RANTIN RESMİDİR

TÜM İLLERİ GERİDE BIRAKTI
Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve büyük bir yıkıma neden olan deprem felaketinden sonra Türkiye’de imar ve yapılaşma tekrar tartışmaya açıldı. Kayseri ile ilgili ortaya çıkan bazı rakamlar ise büyük şaşkınlığa neden oldu. Kayseri, Türkiye’de en yüksek katlı bina ortalamasına sahip olan il konumunda yer aldı. Özellikle şehir merkezinde yer alan konutların 15 katlı olması bu ortalamanın yüksek çıkmasında etkili oldu. 

YÜKSEK KAT, RANT DEMEK
Kayseri’de binaların ortalama kat yüksekliği 8,2 olarak çıktı. Kayseri’yi 7,1 kat ortalaması ile Ankara izlerken, 6,9 kat ortalamasına sahip İstanbul 3. Sırada yer aldı. Ülkedeki en düşük kat ortalaması oranına sahip olan il ise 2.1 ile Ardahan oldu. Kayseri’de konutların yanı sıra son yıllarda yapılan iş merkezleri de yüksek katlı planlanıyor. İmar yoğunluğu yükseltilen birçok bölgede yüksek katlı yapılara izin verilmesi, rant anlayışı ile açıklanıyor.

40 binden fazla kişinin ölümü, yüzbinlerce kişinin de yaralanmasına neden olan Kahramanmaraş merkezli deprem, adeta 10 ili de haritadan sildi. Depremde ortaya çıkan ağır tablo sonrası Türkiye’de imar ve yapılaşma anlayışı ciddi bir biçimde sorgulanmaya başlandı. Yapılan binaların yönetmeliklere uygun olup olmadığı bir yana, illerin yapılaşmasının sosyo demografik özelliklere göre yapılıp yapılmadığı da tartışmaya açıldı. 
Türkiye’nin pek çok ilinde, yatay değil dikey mimariye uygun imarlaşma hareketlerinin olduğu, bunun da deprem riskini arttırdığı ifade edilirken, altyapı ve şehirleşme açısından da büyük problemlere neden olduğu görüldü. Bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “dikey değil yatay mimariye” geçilmesi gerektiğine yönelik çağrılarının da askıda kaldığı ortaya çıktı. 

Türkiye’de dikey mimariyi en çok benimseyen ilin ise Kayseri olduğu ortaya çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de illere göre binaların ortalama kat sayısında Kayseri 8,2’lik oran ile birinci sırada. Kayseri’yi 7,1’lik oranla Ankara, yüzde 6,9’luk oran ile de İstanbul takip ediyor. Kayseri’de özellikle şehir merkezinde yer alan konutlar, büyük ölçüde 15 katlı olarak inşa ediliyor. Hem belediyelere hem de müteahhitlere daha fazla gelir anlamına gelen yüksek katlı binalar, altyapı ve şehirleşme açısından da pek çok sorunu beraberinde getiriyor. 
Uzmanlara göre Türkiye'yi felakete sürükleyen sistemin yapı taşlarını; denetimsizlik, imar afları ve rant hırsı oluşturuyor. Kayseri’de de bu denli dikey mimarinin en önemli nedeni olarak rant anlayışı gösteriliyor. Yüksek katlı yapıların düşük maliyetle inşa edilmesine rağmen Kayseri'de konut ve işyeri fiyatları Türkiye ortalamasının çok üzerinde seyrediyor. Bu yüksek karlar nedenle inşaat sektörü, Kayseri’de en çok tercih edilen sektörlerin başında geliyor. 

Türkiye'de illere göre binaların ortalama kat sayısı ortalaması şu şekilde: 
Kayseri: 8,2
Ankara: 7,1
İstanbul: 6,9
Diyarbakır: 5,9
Rize: 5,7
Trabzon: 5,4
Adana: 5,4
 Muğla: 2,5
Ağrı: 2,4
Ardahan: 2,1