14 Mayıs seçimlerinde ortaya çıkan sonuçlar, 10 ay sonra yapılacak olan belediye seçimleriyle ilgili hesapların erken yapılmasına neden oldu. Millet ittifakının yerel yönetim seçimlerine de ortak adayla girme ihtimaline karşı, Cumhur ittifakında da benzer senaryoların gündeme gelmesine neden olacak.
Beklenen 2023 büyük seçimi yapıldı. Allah şükürler olsun kazasız belasız tamamlandı.
İttifakların Kayseri’de hem Cumhurbaşkanlığı hem de Milletvekili seçiminde aldıkları oyları 2018 yılında yapılan seçimlere göre, detaylı bir şekilde sizler için analiz yaptım.
2023 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimlerini 2018 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimlerine göre kıyaslayacak olursak; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kayseri genelinde oy oranının düştüğünü görüyoruz. 2018 de Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Kayseri genelinde %70,31 oranındayken, 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde %6,98 azalma yaşayarak %63,33 oranında kaldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kayseri’nin ilçeleri arasında ise, en çok %9,16 oy kaybını Talas’ta yaşadı. Aynı zamanda 2023 Milletvekili seçimlerinde AK Parti, Kayseri’de toplam 16 ilçenin tamamında da düşüş yaşadı. En çok düşüşün yaşandığı ilçeler ise Pınarbaşı (%11,12), Hacılar (%11,10), Talas (%8.29) oldu.
Kayseri genelinde CHP’ye bakılacak olursa, CHP’nin 2018 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimlerinde oy oranları arttı. CHP 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerini Kayseri genelinde %18,61 oy oranı ile tamamlarken, 2023 Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise %8,87 arttırarak %27,48 oy oranına ulaştı. CHP 2023 Milletvekili seçimlerinde, Kayseri’de toplam 16 ilçenin 16’sında da oy oranını yükseltti. En çok yükselttiği ilçe ise %7,72 oy artışı ile Akkışla oldu.
MHP 2018 Milletvekili seçimlerine göre Kayseri genelinde oy oranını %3,67 düşürdü.
Toplam 16 ilçenin 12’sinde ise oy oranını yükselttiği görülürken, 4 ilçede ise bu oran düştü. MHP’nin en çok %7,15 oranda oyunu yükselttiği ilçe Özvatan olurken, %4,81 oranda oyunu düşürerek en çok oy kaybettiği ilçe Talas oldu.
Seçim kampanyalarını değerlendirdiğimizde; en çok çalışan parti AK Parti Kayseri teşkilatı olurken, Milletvekili adaylarında ise, Baki Ersoy, Hulusi Akar, Mahmut Arıkan, İlker Sungur, Şaban Çopuroğlu, Murat Cahit Cıngı, Mutlu Akkaya, Hakan Satılmış, Ercan Aras, Bayer Özsoy oldu.
Sarız Belediye başkanı Baki Bayrak ilçesinde hem MHP hem AK Parti’ye oy kazandırmayı başarırken, Talas Belediye başkanı Mustafa Yalçın ise hem AK Parti’ye hem de MHP’ye ilçesinde oy kaybettirdi.
2018 – 2023 Milletvekili seçimlerinin sonuçlarını detaylı inceleyecek olursak;
AK Parti Milletvekili Seçimlerinde Kayseri genelinde 2018 yılında %49,59 oranında oy alırken 2023 yılında bu oranı %8,63 düşürerek %40,96 oranında kaldı. İlçelerde ise; Hacılar’da 2018’de %67,79 iken 2023 yılında %11,10 düşerek toplamda %56,69 oranında kaldı. Sarıoğlan’da 2018’de %43,64 iken 2023 yılında %9,38 düşerek toplamda %34,26 oranında kaldı. Akkışla’da 2018’de %41,82 iken 2023 yılında %8,37 düşerek toplamda %33,45 oranında kaldı. Melikgazi’de 2018’de %51,15 iken 2023 yılında %9,23 düşerek toplamda %41,92 oranında kaldı. Felahiye’de 2018’de %42,30 iken 2023 yılında %7,79 düşerek toplamda %34,51 oranında kaldı. Özvatan’da 2018’de %43,69 iken 2023 yılında %10,12 düşerek toplamda %33,57 oranında kaldı. Bünyan’da 2018’de %43,69 iken 2023 yılında %8,26 düşerek toplamda %35,43 oranında kaldı. Pınarbaşı’nda 2018’de %35,00 iken 2023 yılında %11,12 düşerek toplamda %23,88 oranında kaldı. Sarız’da 2018’de %29,39 iken 2023 yılında %10,10 düşerek toplamda %19,29 oranında kaldı. Tomarza’da 2018’de %48,94 iken 2023 yılında %6,46 düşerek toplamda %42,48 oranında kaldı. Develi’de 2018’de %53,13 iken 2023 yılında %10,65 düşerek toplamda %42,48 oranında kaldı. Talas’ta 2018’de %41,38 iken 2023 yılında %8,29 düşerek toplamda %33,09 oranında kaldı. Yahyalı’da 2018’de %64,54 iken 2023 yılında %5,96 düşerek toplamda %58,58 oranında kaldı. Yeşilhisar’da 2018’de %48,53 iken 2023 yılında %6,19 düşerek toplamda %42,34 oranında kaldı. İncesu’da 2018’de %52,01 iken 2023 yılında %7,43 düşerek toplamda %44,58 oranında kaldı. Kocasinan’da 2018’de %50,12 iken 2023 yılında %9,16 düşerek toplamda %40,96 oranında kaldı.
CHP Milletvekili Seçimlerinde Kayseri genelinde 2018 yılında %12,12 oranında oy alırken 2023 yılında bu oranı %5,13 yükselterek %17,25 oranına ulaştı. İlçelerde ise; Hacılar’da 2018’de %6,08 iken 2023 yılında %3,90 yükselterek toplamda %9,98 oranını yakaladı. Sarıoğlan’da 2018’de %18,60 iken 2023 yılında %3,71 yükselterek toplamda %22,31 oranına yükseldi. Akkışla’da 2018’de %20,42 iken 2023 yılında %7,72 yükselterek toplamda %28,14 oranına ulaştı. Melikgazi’de 2018’de %11,56 iken 2023 yılında %5,26 yükselterek toplamda %16,82 oranını buldu. Felahiye’de 2018’de %19,62 iken 2023 yılında %2,47 yükselterek toplamda %22,09 oranına ulaştı. Özvatan’da 2018’de %12,44 iken 2023 yılında %1,54 yükselterek toplamda %13,98 oranını yakaladı. Bünyan’da 2018’de %10,63 iken 2023 yılında %3,41 yükselterek toplamda %14,04 oranına ulaşmayı başardı. Pınarbaşı’nda 2018’de %13,50 iken 2023 yılında %2,99 yükselterek toplamda %16,49 oranını elde etti. Sarız’da 2018’de %17,16 iken 2023 yılında %6,21 yükselterek toplamda %23,37 oranına yükseltti. Tomarza’da 2018’de %11,73 iken 2023 yılında %2,25 yükselterek toplamda %13,98 oranını gördü. Develi’de 2018’de %8,23 iken 2023 yılında %5,75 yükselterek toplamda %13,98 oranını elde etti. Talas’ta 2018’de %15,48 iken 2023 yılında %6,29 yükselterek toplamda %21,77 oranını gördü. Yahyalı’da 2018’de %5,32 iken 2023 yılında %3,50 yükselterek toplamda %8,82 oranında kaldı. Yeşilhisar’da 2018’de %18,71 iken 2023 yılında %2,64 yükselterek toplamda %21,35 oranında kaldı. İncesu’da 2018’de %9,73 iken 2023 yılında %3,04 yükselterek toplamda %12,77 oranında kaldı. Kocasinan’da 2018’de %12,45 iken 2023 yılında %4,80 yükselterek toplamda %17,25 oranında kaldı.
MHP Milletvekili Seçimlerinde Kayseri genelinde 2018 yılında %21,45 oranında oy alırken 2023 yılında bu oranı %3,67 yükselterek %17,78 oranında kaldı. İlçelerde ise; Hacılar’da 2018’de %16,60 iken 2023 yılında %0,20 yükselterek toplamda %16,80 oranında kaldı. Sarıoğlan’da 2018’de %22,75 iken 2023 yılında %4,84 yükselterek toplamda %27,59 oranında kaldı. Akkışla’da 2018’de %15,33 iken 2023 yılında %1,18 yükselterek toplamda %16,51 oranında kaldı. Melikgazi’de 2018’de %20,92 iken 2023 yılında %2,77 düşerek toplamda %18,15 oranında kaldı. Felahiye’de 2018’de %21,47 iken 2023 yılında %4,76 yükselterek toplamda %26,23 oranında kaldı. Özvatan’da 2018’de %29,07 iken 2023 yılında %7,15 yükselterek toplamda %36,22 oranında kaldı. Bünyan’da 2018’de %27,17 iken 2023 yılında %3,45 yükselterek toplamda %30,62 oranında kaldı. Pınarbaşı’nda 2018’de %21,21 iken 2023 yılında %1,91 yükselterek toplamda %23,12 oranında kaldı. Sarız’da 2018’de %24,82 iken 2023 yılında %4,69 yükselterek toplamda %29,51 oranında kaldı. Tomarza’da 2018’de %25,37 iken 2023 yılında %1,43 yükselterek toplamda %26,80 oranında kaldı. Develi’de 2018’de %25,57 iken 2023 yılında %1,23 yükselterek toplamda %26,80 oranında kaldı. Talas’ta 2018’de %23,03 iken 2023 yılında %4,81 düşerek toplamda %18,22 oranında kaldı. Yahyalı’da 2018’de %19,44 iken 2023 yılında %0,21 yükselterek toplamda %19,65 oranında kaldı. Yeşilhisar’da 2018’de %17,05 iken 2023 yılında %2,00 yükselterek toplamda %19,05 oranında kaldı. İncesu’da 2018’de %20,01 iken 2023 yılında %0,96 düşerek toplamda %19,05 oranında kaldı. Kocasinan’da 2018’de %20,79 iken 2023 yılında %3,01 düşerek toplamda %17,78 oranında kaldı.
2018 – 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçlarını detaylı inceleyecek olursak;
AK Parti Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Kayseri genelinde 2018 yılında %70,31 oranında oy alırken 2023 yılında bu oranı %6,98 düşürerek %63,33 oranında kaldı. İlçelerde ise; Hacılar’da 2018’de %84,66 iken 2023 yılında %6,41 düşerek toplamda %78,25 oranında kaldı. Sarıoğlan’da 2018’de %66,15 iken 2023 yılında %1,66 düşerek toplamda %64,49 oranında kaldı. Akkışla’da 2018’de %56,37 iken 2023 yılında %3,49 düşerek toplamda %52,88 oranında kaldı. Melikgazi’de 2018’de %71,39 iken 2023 yılında %7,73 düşerek toplamda %63,66 oranında kaldı. Felahiye’de 2018’de %63,40 iken 2023 yılında %1,92 düşerek toplamda %61,48 oranında kaldı. Özvatan’da 2018’de %71,59 iken 2023 yılında %1,07 düşerek toplamda %70,52 oranında kaldı. Bünyan’da 2018’de %69,03 iken 2023 yılında %2,11 düşerek toplamda %66,92 oranında kaldı. Pınarbaşı’nda 2018’de %59,56 iken 2023 yılında %2,58 düşerek toplamda %56,98 oranında kaldı. Sarız’da 2018’de %52,49 iken 2023 yılında %1,57 yükselterek toplamda %54,06 oranında kaldı. Tomarza’da 2018’de %74,85 iken 2023 yılında %3,14 düşerek toplamda %71,71 oranında kaldı. Develi’de 2018’de %77,90 iken 2023 yılında %6,19 düşerek toplamda %71,71 oranında kaldı. Talas’ta 2018’de %62,91 iken 2023 yılında %9,16 düşerek toplamda %53,75 oranında kaldı. Yahyalı’da 2018’de %83,77 iken 2023 yılında %3,25 düşerek toplamda %80,52 oranında kaldı. Yeşilhisar’da 2018’de %64,41 iken 2023 yılında %1,32 düşerek toplamda %63,09 oranında kaldı. İncesu’da 2018’de %71,25 iken 2023 yılında %2,98 düşerek toplamda %68,27 oranında kaldı. Kocasinan’da 2018’de %70,12 iken 2023 yılında %7,61 düşerek toplamda %62,51 oranında kaldı.
CHP Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Kayseri genelinde 2018 yılında %18,61 oranında oy alırken 2023 yılında bu oranı %8,87 yükselterek %27,48 oranında kaldı. İlçelerde ise; Hacılar’da 2018’de %9,20 iken 2023 yılında %5,99 yükselterek toplamda %15,19 oranında kaldı. Sarıoğlan’da 2018’de %23,39 iken 2023 yılında %5,79 yükselterek toplamda %29,18 oranında kaldı. Akkışla’da 2018’de %24,12 iken 2023 yılında %15,43 yükselterek toplamda %39,55 oranında kaldı. Melikgazi’de 2018’de %18,00 iken 2023 yılında %8,73 yükselterek toplamda %26,73 oranında kaldı. Felahiye’de 2018’de %22,64 iken 2023 yılında %10,05 yükselterek toplamda %32,69 oranında kaldı. Özvatan’da 2018’de %16,74 iken 2023 yılında %5,60 yükselterek toplamda %22,34 oranında kaldı. Bünyan’da 2018’de %17,22 iken 2023 yılında %25,38 yükselterek toplamda %8,16 oranında kaldı. Pınarbaşı’nda 2018’de %24,46 iken 2023 yılında %9,40 yükselterek toplamda %33,86 oranında kaldı. Sarız’da 2018’de %30,60 iken 2023 yılında %9,04 yükselterek toplamda %39,64 oranında kaldı. Tomarza’da 2018’de %15,36 iken 2023 yılında %6,14 yükselterek toplamda %21,50 oranında kaldı. Develi’de 2018’de %12,12 iken 2023 yılında %9,38 yükselterek toplamda %21,50 oranında kaldı. Talas’ta 2018’de %24,96 iken 2023 yılında %10,40 yükselterek toplamda %35,36 oranında kaldı. Yahyalı’da 2018’de %8,05 iken 2023 yılında %6,75 yükselterek toplamda %14,80 oranında kaldı. Yeşilhisar’da 2018’de %22,58 iken 2023 yılında %9,03 düşerek toplamda %31,61 oranında kaldı. İncesu’da 2018’de %15,14 iken 2023 yılında %9,03 yükselterek toplamda %24,17 oranında kaldı. Kocasinan’da 2018’de %18,89 iken 2023 yılında %9,02 yükselterek toplamda %27,91 oranında kaldı.
Şimdi gelelim bu rakamların gelecek için ne ifade ettiğine. Görünen o ki Millet ittifakı, ortak aday göstererek amacına ulaştı. Hem oylarını artırdı hem de milletvekili sayısını.
14 Mayıs seçimlerinde ortaya çıkan sonuçlar, 10 ay sonra yapılacak olan belediye seçimleriyle ilgili hesapların erken yapılmasına neden oldu. Millet ittifakının yerel yönetim seçimlerine de ortak adayla girme ihtimaline karşı, Cumhur ittifakında da benzer senaryoların gündeme gelmesine neden oldu.
Bu yazacaklarım, belki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda daha çok konuşulacak ancak seçim sonuçlarının ortaya çıkmasından sonra bazı muhaliflerin, benzer işbirliğini belediye seçimlerinde de gerçekleştirilmesini gündeme getirdiklerini duydum. Bu senaryoya göre, Millet ittifakını oluşturan partiler toplanıp, belediye seçimleri için ortak bir aday belirleyecek ve bu adayı çok erken bir tarihte kamuoyuna açıklayacak. Seçim çalışmalarına da erkenden başlayıp yol alacak. Muhalifler, bu yöntemle, Kayseri’den birkaç belediye başkanlığını kazanacaklarını düşünüyorlar. Muhalefete göre, adayların erken bir tarihte belirlenmesi ve çalışmalara erken başlanması, bu konuda bir avantaj sağlayacak. Muhalefetin ortak aday gösterme ihtimaline karşı Cumhur ittifakında da benzer senaryoların gündeme gelmesine neden olacak
Elbette böyle bir işbirliği olursa, Cumhur ittifakının da buna cevap vermesi kaçınılmaz olacak. Çünkü daha önce Talas’ta yaşanan sıkıntı nedeniyle MHP, AK Parti’yi desteklemiş ve seçimler bu şekilde kazanılmıştır. İlçelerde Cumhur ittifakı adına yaşanan oy kaybı ve muhalefetin ortak aday çıkarma ihtimaline karşı, tüm ilçelerde ortak aday formülü çok olası görünüyor.
