Ecem Yaman

Din ticareti: Sıfır sermaye, yüksek kazanç

Ecem Yaman

Son yıllarda, dini inançların istismarı,  ve bunu kullanarak haksız kazanç elde edildiği sıkça görür olduk. Hatta bu son yıllarda da değil, ezelden beri böyle... Ancak yıllar geçtikçe sayıları daha fazla artıyor.

Din istismarı artmasıyla birlikte sosyal medyada şaşırtıcı, hatta çığır açıcı içerikler gün yüzüne çıkıyor. Sosyal medyada yayılan görüntülerde Suriye uyruklu olduğu iddia edilen Muhammed Bütün isimli bir şahsın cemaatine ‘cennette dört milyon dokuz yüz bin hurinin beklediğini’ vaaz etmesi ve bu vaadi inandırıcı hale getirmek için çeşitli bağış kampanyaları düzenlendiği ortaya çıktı. Örneğin Kur'an kursu açacağını söyleyip bin liralık bağış talep edildiği söyleniyor. 

Peki, inanç nedir?

İnanç, insan yaşamında köklü bir yere sahiptir... İnsanın hayatına anlam kazandıran, umut aşılayan önemli bir yapı taştır. Ancak bu güçlü değerin ticari kazanç amacıyla kullanılması, ciddi sorunlar doğuruyor. İnanç istismarcıları, insanlara bu manevi değerlere hitap ederek, kendilerine bağlı cemaatler oluştururlar ve bu cemaatler üzerinden kendilerinin ekonomik ve sosyal çıkarlarını sağlarlar.

Bugün, dini istismar edenlerin sadece bireysel kazanç elde etmekle kalmayıp, toplumsal huzuru da zedelediğini, insanların dini olarak suistimal yaparak bir güven sorununa neden olduğunu görüyoruz. Öyle ki inançlarına güvenenler, bu tür istismarlardan sonra din adamlarına ve manevi değerlere karşı bir güvensizlik duygusu gelişiyor.
Bu tür kişiler ya da gruplar, dini istismar etmek amacıyla birçok farklı yönteme başvururlar. Mesela, dinle ilgisi olmayan, tamamen bilim dışında kendini şifacı veya dua ile iyileştirici olarak tanımlayan kişiler para karşılığında hastalıkları tedavi etme veya büyü bozma vaadinde bulunuyor. Bu kişiler, özellikle çaresizlik veya umut arayan insanları hedef alarak, yüksek meblağlar talep ediyorlar.

Sosyal medya, bu tür istismarların odağında hem araç hem de bir ticaret olarak işlev görüyor. Bazı kişiler, bu platformları kullanarak çok daha geniş bir kitleye ulaşıp dini kullanarak para toplamayı başarabiliyor. 
Dinin toplumdaki yeri kullanılarak yapılan ekonomik kazançlar, yalnızca bireysel çıkarlar için değil, bazı zaman siyasi çıkarlar için de kullanılabiliyor. Dini sömüren bazı oluşumlar, toplumun güveni kazanmak ve daha popüler olabilmek için, siyasi gruplara veya yöneticilere dolaylı bir destek sağlayabiliyor. Tarih boyunca din ve siyaset ilişkisi çok tartışılmıştır.  Ancak modern toplumlarda dinin, ne siyasette ne de ekonomide bir yeri asla yoktur.

Yazarın Diğer Yazıları