Sosyal medya platformu olan Instagram geçici olarak, erişime kapatıldı. Peki sonrasında yaşadıklarımız?
Bugünlerde Instagram özelinde konuşuyor olsak da aslında tüm sosyal medya platformları birçok dezenformasyonun kaynağı haline gelmiş durumda. Instagram’a erişim engeli geldikten sonra ortaya çıkan yalan haberler özellikle Instagram kullanan fakat sonrasında X platformuna yönelen onlarca kişiyi etkisi altında bıraktı.
X platformuna yeni geçen kullanıcılara ayrıca bir parantez açıyorum çünkü X platformunu bir süre kullanan bir birey az çok o haberin yalan mı, gerçek mi olduğunu anlayabilir hale geliyor. Bu süreçte ortaya atılan iddialara bakacak olursak; Instagram açılıyor, kapanıyor, şu saat sonra açılacak, şu saatte kapanacak, temelli kapandı, anlaşma sağlandı, anlaşma sağlanmadı gibi çok sayıda temelsiz iddia ile insanlar baş başa bırakıldı ve resmî açıklama ile cumartesi akşamı erişeme açıldı.
İki Yönden Bakmak Lazım
Evet, Instagram’ın erişeme engellenmesi birçok açıdan özellikle sosyal medya üzerinden satış yapan, pazarlama yapan esnafları, girişimcileri etkiledi. Veya tatlı, pasta yapmak için tarif arayanları, akşam ne yemek pişirsem diye düşünenleri, çocuklarının fotoğrafları için bir albüm gibi kullananları, dizi ve filmlerin isimlerini kaydedip daha sonra izlemek isteyenleri hakikaten bir boşluğun içerisinde bıraktı. Bu durumları destekleyen emareleri çevremizde de gördük.
Ama aynı zamanda sosyal medya çok sayıda dolandırıcının rahatça insanları kandırdığı, aslı astarı olmayan teyitsiz bilgilerin ışık hızında yayıldığı, ayrımcı gruplar tarafından farklı grupların hedef gösterildiği bir mecra haline geldiğini de gördük. Tüm bunların artı ve eksi yönlerini düşündüğümüzde gerçekten gerekli olan şey tamamen erişeme engellenmesi mi yoksa farklı bir çözüm bulunması mıydı?
Bende bu konuda herkes gibi medya platformlarına kanunların varlığının hatırlatılması gerektiğini, bu platformlarda yer alan ve içerik üreten kişilerin uyması gerektiği kurallar olduğunu her daim kullanıcılarına göstermesi gerekliliğini destekliyorum. Bu zor mu? Bence değil.
Zaten genel çoğunluğun düşüncesi de bakıldığında bu yönde. Ama bu çözümün zor olan bir yönü varsa bu gelecek kuralların veya müeyyidelerin ifade özgürlüğüne, haber alma özgürlüğüne ters düşmemesi.
Bu platformları yasaklamak veya kaldırmak erişimi engellemek çözüm değil. VPN uygulaması indirerek çok kolay şekilde yeniden Instagram’a girmek mümkün ama güvensiz ve ne olduğu belirsiz olan bu uygulamaları kullanmak kaş yaparken göz çıkarabilir. Bazen hatalı gibi görünse de alınan kararlara uymak doğru seçenek olabilir.
Ancak ifade özgürlüğü, haber alma hakkı gibi herkesin dilinde olan bu kavramlar kime ve neye göre şekillenecek, sınırlar nasıl belirlenecek? Tarih sahnesinde gazeteleri, televizyonları görmeye başladığımız andan itibaren araştırmacıların bu konuda olan ilgisini de düşündüğümüzde bakalım önümüzdeki 30-40 yıl sonra hangi platformları konuşuyor olacağız veya mevcut sosyal platformlarının bu sorunlarını çözmüş olabilecek miyiz?
