Perşembe akşamı Hazine ve Maliye Bakanlığı yeni ekonomi paketleri açıklayacağını duyurdu.
İnsanlar heyecanlandı,tv başında yeni açıklanacak ekonomi tedbirlerini beklemeye başladı.
Döviz kuru garantili mevduat sistemindeki gibi bir durum oluşacağı endişesi, döviz satışları ve piyasa beklentisi nedeni ile dolar kuru 17 TL nin altına geriledi.
Fakat açıklamalardan beklenen sonuç çıkmayınca yine kur 17 TL nin üzerine döndü.
Pakette dar gelirli için yine bir şey yok, parası olana kâr oranlı bono var.
Hükümet iki defadır parası olana, üretim yapma, imalat yapma, ticaret yapma, riske girme getir paranı karını al git diyor adeta.
Parası döviz karşısında erimeyen birde üstüne katmerli kazanç elde eden, vatandaş veya iş insanı niye yatırım yapsın, neden istihdam sağlasın, neden ticaret riskine girsin ?
Kapatır dükkanını, çıkarır elemanları işten, mis gibi kazanç.
Maliyenin bu tür icraatları kısa vadede kasaya para sokar ama uzun vadede ülkeye bir getiri sağlamaz.
Ekonomik kriz döneminde iki defadır paket açıklıyorsunuz dar gelirli için hiçbir şey yok pakette.
Zaten maliye bakanı da geçtiğimiz günlerde dar gelirliye bir şey yok ama üretici ve ihracatçı kazanıyor, çarklar dönüyor diye itiraf etmişti durumu.
Enflasyon Tüik’e göre %75’e dayanmış, reel de belki % 150, dolar 17 TL’yi geçmiş ama dar gelirli bunlardan sadece olumsuz etkileniyor.
Üretici ve ihracatçının kazanıyor göründüğüne bakmayın, kısa vadede günü kurtarıyor ihracatçı, sattığı malı tekrar yerine koyamıyor.
Dünya da ve ülkemizde ekonomik kriz varsa bunu aşmanın yolu bellidir ; ekonomik tedbirler ve kemer sıkma.
Bir zümre kriz altında ezilirken, diğerine yönelik tedbirler açıklamak durumu kurtarmaz.
Ben ekonomist veya iktisatçı değilim fakat bu piyasa içerisinde ticaret yaptığımız için gördüğümüz bazı durumlar var ve bazı kolay tedbirler alınabilir.
Dolar kurunda geçtiğimiz aylarda 18 TL yi gördük, sonra bir gecede kur korumalı mevduat sistemi ile kur tekrar 12 TL seviyesine indi. Bu aradaki farka köpük dedik, fakat 3-4 ay içerisinde köpük geri geldi.
Madem kriz var, döviz manipüle ediliyor yapılacak şey belli; sabit kur sistemi. Döviz kuru bir yıl için sabit 12.5 TL olacak dersiniz, ihracatçı kaça sattığını bilir, ithalatçı maliyetini bilir, üreticinin kur endişesi kalmaz. Olmaz demeyin, Türk Cumhuriyet’lerinin bir çoğunda bu sistem var. Devlet aralık ayında bir sonraki yıl geçerli olacak döviz kurunu açıklar, o kur bir yıl boyunca geçerlidir. Köpükte kalmaz ortada, bilerek veya bilmeyerek manipülasyon yapan da kalmaz.
Daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi faiz düşürme sevdasına tutulduk, nas dedik, artmayacak dedik, enflasyonu ve döviz kurlarını körükledik. Enflasyonu düşürmek için tüm dünya faiz artırıyor ise bizde ısrarla faizi düşürmenin bir mantığı yok. Piyasada reel faizler yüzde 35 ten fazla iken politika faizini düşürmek sadece enflasyonu yükseltiyor.
Parası olan vatandaş, iş insanı ticareti, üretimi, ihracatı bıraktı döviz alıp satıyor, parasını faize yatırıyor. Yani parasını korumanın ve artırmanın peşinde. Bu uzun vadede ülkeye ve ekonomiye ciddi zarar verir.
Bu çarklar dönecekse, ekonomi iyileştirilmeye çalışılıyor ise bu yine üretimle, ticaretle, istihdamla, ihracatla olacak. Bunun bir acı reçetesi olacak, zaman alacak ama başka türlü olması zor.
Dolar kuru 8 TL iken mazotun litresi 6 TL civarındaydı. Şimdi kur 17 TL mazotun litresi 30 TL ye dayandı. Bu mazot fiyatı iğneden ipliğe her şeye zam olarak yansıyor. Kur ve faiz meselesinde inat etmenin bedelini tüm millet acı olarak ödüyor.
Hazine ve maliyeyi yönetenler bir an önce özellikle dar gelirli kesimi rahatlatacak tedbirler almazsa durum vahim. Asgari ücrete iyi bir zam verildi, daha iki ay geçmeden verilen zam eridi gitti, şimdi temmuzda tekrar zam konuşuluyor, gerçekleşirse bu zam ne kadar etki edecek belli değil.
Bizim önerilerimiz kabul görmeyebilir, siz ekonomiden ne anlarsınız diyebilirsiniz, doğrudur ses çıkaramayız ama o zaman ekonomiyi düze çıkaracak, toplumu rahatlatacak tedbirleri sizin ivedilikle almanız gerekir.
