YUMURTA SEKTÖRÜ ÇÖKÜŞÜN EŞİĞİNDE
Irak hükümetinin getirdiği ithalat yasağı yüzünden Mayıs ayı başından beri Irak'a yumurta ihracat edemeyen, yumurtayı iç pazarda maliyetinin yarısına satmak zorunda kalan yumurta sektöründe ardı ardına iflaslar yaşanmaya başladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın konuyla daha yakından ilgilenmesini bekleyen sektör Irak hükümetinin bir an önce uyarılmasını talep ediyor. Yumurta sektörünün Irak Hükümetinin Mayıs ayında yumurta ithalatını durdurması ile bugüne kadar karşılaşmadığı büyüklükte bir ekonomik krizin içine sürüklendiğini belirten Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Yönetim Kurulu Üyesi ve Basın Sözcüsü Derya Pala, “Irak hükümetinin uluslararası ticaret kurallarına aykırı bir şekilde aldığı ithalat yasağı üretiminin yaklaşık üçte birini ihraç eden sektörümüzü büyük bir çıkmaza sürükledi. Sektör olarak üretim fazlamızı ihraç ediyor, bu ihracatın da %85’ini Irak’a yapıyoruz. İhracatın durmasıyla iç piyasada oluşan fazlalık arz-talep dengesine göre oluşan yumurta fiyatının hızla düşmesine sebep oldu. Üretici şu anda yumurtasını maliyetinin ancak yarısına satabiliyor, maliyeti 35-36 kuruş olan yumurtanın fiyatı 16-17 kuruşa kadar düştü.
Üretici yumurta başına günde 20 kuruş zarar ediyor, bu günde 100 bin yumurta üreten bir işletmenin aylık 600 bin TL zarar etmesi demektir. Üzülerek söylüyoruz ki sektörde iflaslar başladı, bu sürecin uzun sürmesi halinde iflaslar artacak ve yumurta üretimini sürdürebilmek imkansız hale gelecek.” dedi. Sektörü çıkmaza sürükleyen bu durumun bir an önce çözüme kavuşması için Irak Hükümeti nezdinde girişimde bulunulmasını beklediklerini belirten Pala, “Uluslararası ticarete aykırı olan bu kararından vazgeçmesi için Irak hükümetiyle müzakere sürecinin bir an önce başlatılmasını, ilgili makamların uyarılmasını talep ediyoruz. Diğer yandan sektör için yıkıcı olan bu süreçte iflasların önünü alabilmek için yumurta fiyatları normal seviyesine ulaşana kadar, Mayıs ayından geçerli olmak üzere yumurta üreticisine zararını karşılayacak telafi ödemesi yapılması, arz fazlasının kısa sürede azaltılması için tedbirler alınması, yumurta üreticisinin kredi borçlarının ve sigorta primlerinin ertelenmesi ve Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından yumurta üreticilerine vadeli mısır ve buğday temin edilmesi gibi bazı acil önlemlere ihtiyaç var.” dedi.
Sektör olarak beklentimiz Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde planlı üretime geçilmesi Sektörde yıllardır sürüp giden plansız büyümeye bağlı arz fazlasının ihracat yoluyla giderilmeye çalışıldığına, sektörün ihracata dayalı büyüdüğüne dikkat çeken Pala, “Yumurta sektöründe bir taraftan süregelen maliyet/ fiyat dengesizliği yaşanırken, öte yandan birçok üretici karlılık analizi yapmaksızın büyümeye devam ediyor.
Yıllık nüfus ve tüketim artışını gözetmeyen plansız büyüme doğal olarak arz fazlası oluşturuyor ve stoklama imkanı olmayan ve raf ömrü 28 gün ile sınırlı yumurta fiyatları aşırı derecede düşüyor. Fiyatlar düşünce zarar etmeye başlayan üretici kısa sürede üretimden çıkma imkanı olmadığı için tavuklarını beslemeye devam ediyor ve zarar katlanarak artıyor. Bu durumda birçok işletme ya tamamen ya da geçici olarak üretimden çıkıyor. Bununla beraber plansız büyümeye bağlı arz fazlasını ihraç ederek ayakta kalan yumurta üreticisi ihracatta yaşanılan bir krizde altından kalkamayacağı zararlar ile karşı karşıya geliyor. Yumurta sektörünün bu kısır döngüden çıkabilmesinin yolu planlı üretimden geçiyor. Yum-Bir olarak kurulduğumuz günden bu yana en çok üzerinde durduğumuz konulardan biri üretim planlaması. Sektör olarak beklentimiz Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde planlı üretime geçilmesidir.” şeklinde konuştu. BÜLTEN
